سیب زمینی ترشی با نام انگلیسی Jerusalem artichoke و نامهای محلی شلغم شیرازی, یرآلماسى و قلقلاس شناخته می­شود. سیب­زمینی ترشی بهترین غذا برای افراد مبتلا به دیابت می باشد. سیب­زمینی ترش با نام علمی(heliantus tuberosus)  از راسته میناسانان و تیره  کاسنیان و یا مرکبان (composite) است و ربطی به خانواده سیب زمینی (Solanaceae) ندارد. گیاهی علفی و دارای ساقه‌ای به ارتفاع 5/۱ تا ۳ متراست. ساقه این گیاه راست وخشن می‌باشد. برگ‌های آن عموماً ساده، منفرد، نوک تیز و دارای کناره‌های دندانه دار است.

http://www.hidoctor.ir/wp-content/uploads/2014/12/jerusalem-artichoke-100_2559.jpg

http://www.hidoctor.ir/wp-content/uploads/2014/12/artichokeNew_1803916c.jpg

ترکیبات شیمیایى‏ سیب زمینی ترشی:

از نظر ترکیبات شیمیایى سیب‏زمینى ترشى داراى مقدار کمى ویتامین B و C و بازهاى پورین ، آرژ‏نین، هیستیدین، بتائین، کولین و هماگلوتنین مى‏باشد.

هیدرات کربن موجود در غده سیب زمینی ترشی اینولین است و مقدار آن ۱۸- ۸درصد تغییر مى‏کند و علاوه بر گلوکوز و لوولوز مواد گلوکوفروکتوزان از سوکروز تا اینولین در سیب زمینی ترشی وجود دارند. هیدرات هاى کربن اصلى و عمده سیب زمینی ترشی "اینولین" و خویشاوند نزدیک آن "اینولید" مى‏باشند.

سیب زمینی ترش در شهرستان رامسر و حومه

http://sanekooh.ir/wp-content/uploads/2014/11/%D9%82%D9%81667.jpg

http://www.hidoctor.ir/wp-content/uploads/2014/12/jerusalem-artichokes-2.jpg

سیب زمینی های کج و کوله که در میادین میوه و تره بار و یا در میوه فروشی ها وجود دارد سیب زمینی ترشی است که اصلآ ربطی به خانواده سیب زمینی (Solanaceae) ندارد. نام محلی آن در شهرستان رامسر و شرق گیلان"گلارمسی" و یا " گلارمیسی" است. در استان گیلان به آن " یار مسی ، یار مسکی” و در مازندران و تنکابن به آن " بِنه سِه" ((Bene seمی­گویند. این گیاه بیشتر در نواحی کوهپایه­ای و روستاهای  ییلاقی و اشکورات رامسر و رودسر در بهارکشت می شود و غدّه آن در پاییز مصرف خوراکی دارد.

از نظر طبیعت طبق نظر حکماى طب سنتى غده آن کمى گرم است. براى چاق شدن خوب است و محرّک نیروى جنسى مى‏باشد، براى سرفه و خشونت سینه نیز نافع مى‏باشد. از غده های ریشه ای این گیاه در تهیه سالاد، ترشی و به همراه کلم و هویج و غیره در تهیه انواع شور استفاده می شود. خام و پخته آن مورد مصرف غذایی دارد و برای مبتلایان به دیابت، رفع خلط و سرماخوردگی، درمان زخم روده و معده بسیار نافع است.

منبع:

1-وبلاگ سنه کوه

2- فرهنگ لغات مازندرانی

 https://tabarestan.ir/dictionary/viewName/5368-%D8%A8%D9%86%D9%87%20%D8%B3%D9%87