تعدادی ازگیاهان دارویی رامسر و ییلاقات آن

(جواهرده و اشکورات)

محمد ولی تکاسی،

کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان

mwtokasi@yahoo.com    

09366348680

خلاصه:

      رامسر و طبیعت زیبای آن با بهره گیری از مواهب طبیعی همچون وزش بادهای فصلی و باران زا و وجود رطوبت فراوان در بخش جلگه ای دارای جنگل های انبوه  و در بخش کوهپایه­ای و کوهستان­های خود به دلیل وجود شرایط مناسب آب و هوایی برای رویش انواع گیاهان مرتعی و کوهستانی همواره مورد توجه طبیعت گردان، متخصّصان علم گیاه شناسی و سایر پژوهندگان بوده است. بسیاری از زنبورداران کشور از تقویم زمان  گلدهی گیاهان مرتعی، کوهستانی و باغات میوه  در رامسر و ییلاقات آن آگاهی داشته و در فصل مناسب کلنی زنبورها را به این مناطق کوچ می دهند. این پژوهش بر اساس مطالعات میدانی(مشاهده مستقیم) در مسیر جاده کوهستانی لپاسر از جواهرده  رامسر در ارتفاع بیش از 2000 متر از سطح دریا و در شهریورماه 1391 (فصل بذردهی اغلب گیاهان در این منطقه) انجام شده است. در این مقاله به معرفی چند گونه غالب در منطقه(20 گونه) از نظر فنوتیپ ، ترکیبات شیمیایی و خواص دارویی آنها بر اساس مطالعات کتآبخانه­ای و فرهنگ گیاه شناسی پرداخته شده است. امید است این مجموعه به عنوان راهنمای مناسبی  برای مطالعات بعدی، برداشت بعد از مراحل بذر ریزی، تکثیر طبیعی و مصنوعی و در نهایت کشف حقایق بیشتری از این نوع گیاهان دارویی توسط متخصّصان فارماکوگنوزی، علم گیاهشناسی و فنولوژی گیاهی[1]  مورد استفاده قرار گیرد. علاقمندان می توانند جهت دریافت اطلاعات بیشتر به بخش منابع مورد استفاده در آخر این مقاله و یا آرشیو موضوعی حیات وحش و محیط زیست رامسر در وبلاگ رامسر شهر دریا و جنگل(http://mw1.blogfa.com) مراجعه و یا جهت دریافت مقاله کامل (در حدود 70 صفحه)با آدرس ای میل نویسنده تماس حاصل فرمایند.

کلمات کلیدی:گیاهان دارویی، رامسر، اشکور،جواهرده، ترکیبات شیمیایی

مقدمه

 فنّ استفاده از گیاهان در درمان برخی از امراض جلدی ، بیماریهای گوارشی و غیره از دیر باز نه تنها توسط انسانها بلکه توسط برخی از حیوانات نظیر شمپانزه( در زمان نفخ معده) ، حیوانات اهلی نظیر گاو و گوسفند در هنگام چرای آزاد، پرندگان و غیره نیز مورد شناسایی و استفاده قرار گرفته است.این امر آنها را در زمان موردنیاز به سمت گیاهان دارویی مناسب سوق می دهد. بعد از طی هزارها سال انسانها نسبت به تهیه بذر و تکثیر مصنوعی و یا فراهم کردن شرایط بهتری در محیط کشت طبیعی نسبت به افزایش تولید آنها اقدام نموده­اند. مراکزی نظیر کندلوس چالوس، ارتفاعات 2000 و3000 تنکآبن و در مناطق غرب ایران و خراسان مرکزی مجتمع های بزرگ تولید گیاهان دارویی احداث و راه اندازی شده­اند که هم اکنون در حال تولید و صادرات محصولات خود به کشورهای دیگر علاوه بر تأمین بازار داخلی می باشند. عطّاران ماهر با کمک افراد بومی نیز هر ساله مبالغ زیادی را صرف جمع آوری گیاهان دارویی خودرو نموده و سود سرشاری را از این راه برای خود رقم می­زنند. ناگفته نماند، استفاده از گیاهان دارویی در طب قدیم و جدید نیز همواره با مخاطراتی همراه بوده است که  از آنها به مخلوط شدن بذر گیاهان سمّی، عدم رعایت بهداشت مناسب در زمان جمع آوری، فرآوری و بسته بندی نامناسب آنها، بروز تقلبّاتی در این زمینه توسط افراد سود­جو نظیر مخلوط کردن گلرنگ یا اسپری مواد قندی و روغن در بسته بندی زعفران[2] ، رنگ کردن زیره سبز به جای زیره سیاه ، گلهای وحشی به جای گل گاوزبان و غیره می توان اشاره نمود. از طرفی میزان مصرف این گیاهان به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی خاص و عوامل ضد تغذیه ای نیز بایستی در حد متعادل و توصیه شده باشد.مصرف بیش از حد نیاز گیاهان دارویی ممکن است بیماری و عوارض جدّی تری برای انسان به همراه داشته باشد.

 شهرستان رامسر، از غربی ترین شهرستان های استان مازندران است كه در شمال ایران و جنوب دریای خزر واقع شده است. از شرق به شهرستان تنكآبن ، از غرب به چآبكسر از توآبع شهرستان رودسر ، از جنوب به قزوین و از  شمال به دریای خزرمحدود می باشد . كل مساحت آن 688 كیلومترمربع است كه شامل دو قسمت كوهستانی و پایكوهی است. مختصات جغرافیایی آن 50 درجه و 40 دقیقه طول شرقی و 46 درجه و25دقیقه عرض جغرافیایی از نصف النهار گرینویچ است. آب و هوای رامسر معتدل و مرطوب(نیمه مدیترانه ای) می باشد. این شهر با ارتفاع کمتر از 19 متر(23 متر در برخی منابع دیگر) از سطح آزاد دریا، سومین شهر پرباران کشور (بیشتر از ۲۰۰۰ میلیمتردر سال) بعد از شهر های انزلی و بآبلسر است .

در این خلاصه بر اساس مطالعات میدانی(روش مشاهده مستقیم) آبتدا برخی از گیاهان دارویی رایج منطقه  شناسایی شده و سپس بر اساس مطالعات کتآبخانه­ای نام محلی ، فارسی و نام علمی گونه گیاهی بخصوص، ترکیبات شیمیایی، خواص دارویی و روش مصرف صحیح آنها مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است.

گل بی مرگ

نام علمی  : Helichrysum setosum

نام محلی: لِرو

*( با بومادران به رنگهای زرد و سفید اشتباه نشود.)

گل بی مرگ Helichrysum setosum(عکس: محمد ولی تکاسی)

این گیاه مرتعی بیشتر در ارتفاعات بالاتر از 2000 متر در مناطق اشکورات و کوهستانهای اطراف جواهرده در سمت شمال شرق می روید. دارای ماندگاری زیاد و بوی نافذی می باشد. به نظر می رسد خواص دارویی آن با بومادران در درمان بیماریهای مجاری ادراری –تناسلی نزدیک باشد.این امر نیاز به بررسی های بیشتری دارد.

گیاه لِرو از زمانهای بسیار دراز در تزیین منازل ییلاقی و طاقچه های آنها بنا بر سلیقه افراد مورد استفاده قرار می گرفت. داشتن آن در منازل نشان از سفر به مناطق خوش آب و هوای لپاسر جواهرده و سُماموس داشت و برای مردم محلی نوعی افتخار به حسآب می آمد.

بومادران(هزاربرگ)

نام محلی: بومادران

نام علمی:Achillea millefolium

نام انگلیسی:yarrow

بومادران  از خانواده  Compositae  متجاوز از 100 گونه متفاوت دارد. گیاهی است پایا به ارتفاع 20 تا 90 سانتیمتر که بیشتر به صورت خودرو در دشت ها، کنار جاده ها و نواحی کوهستانی می روید.

اشکال موجود: کپسول، عصاره، پودر، چای، تنتور، لوسیون،baths  

داروی موجود در بازار: یکی از اجزای متشکله پودر شیرینوش از شرکت گل دارو و از اجزای دهانشویه پرسیکا از شرکت پورسینا می‌باشد .

بومادران(Achillea millefolium)

 (عکس: محمد ولی تکاسی)

عکس: اینترنت

خواص درمانی بومادران

گل:

درمان مشکلات سیستم تنفسی: ضد حساسیت، قآبض مخاط، ضد احتقان، خلط آور، عصاره روغنی (حاصل عصاره گیری از گل): ضد التهآب و ضد اسپاسم، مرطوب کننده پوست، پاک کننده آرایشی، ضد شوره سر، محرک رشد مو، التیام دهنده موضعی  و  کاربرد در ساخت شامپوها .

برگ:

محرک انعقاد خون، التیام دهنده زخم و جراحات. جویدن برگ تازه آن برای دندان درد توصیه می شود.

بخش‌های هوایی:

درمان مشکلات سیستم گوارشی : آرام بخش دردهای معدی، محرک گوارشی، مقوی معده، ضد نفخ، ملین، صفرا آور، برطرف کننده بی اشتهایی، رفع کننده بواسیر.

درمان مشکلات سیستم ادراری- تناسلی :

ضد عفونی کننده مجاری ادراری، ادرار آور، قاعده آور، منظم کننده قاعدگی، کاهش دهنده خونروی ماهیانه و کاهش درد، درمان مشکلات سیستم قلبی-عروقی: تونیک خونی، محرک گردش خون، شل کننده عروق محیطی، کاهنده پر فشاری خون، ضد ترومبوز مغزی و شریانی، تقویت کننده رگ‌های واریسی، معرق و تب بر، ضد ویروس، ضد باکتری، ضد کرم، پشه کش، حشره کش، شستشو دهنده و ضد عفونی کننده، درمان اگزما و سایر مشکلات پوستی، ضد درد و مسکن.گل بومادران جهت دفع کرمهای معده و روده بسیار مفید می‌باشد.منع مصرف برای اشخاصی که دارای حساسیت‌های فصلی می‌باشند وجود دارد.جهت بهبود سوءهاضمه و دیگر موارد گوارشی مفید است. مقدار مصرف برای اشخاص بالغ روزانه ۲۵ گرم بیشتر توصیه نمی شود.

ترکیبات شیمیایی:

·       آکی لئین،اینولین،مواد چرب،مواد مومی،فیتوسترول،تانن،اسید آکونی تیک،تویون،آزولن.

·       روغن‌های فرّار: کامازولن، کامفر و ...

·       سزکویی ترپن: لاکتون آکیلئین

پامچال وحشی=چشم اهریمن

نام علمی: Anemon Pulsatilla

نام محلی: کاس اِشکِنه

کاس اشکنه(اشکنک)(Anemon Pulsatilla) مشآبه چشم اهریمن(Adonis) (عکس: محمد ولی تکاسی)

انواع  جنس Anemon

(منبع: http://images.search.yahoo.com/search/images?_adv_prop=image&fr=yfp-t-742&va=anemone+Pulsatilla

این گیاه یک گونه کوهی از خانواده شقایق وحشی و از تیره آلاله هاست  و با اشکنه نوعی خورشت سبزی نباید اشتباه شود. نام این گل از دو کلمه کاس  و اشکنه گرفته شده است. کاس به معنای آبی(آسمانی روشن و کبود) و چشم زاغ(نظیر کاس آقا) و یا به معنای کاسه ای چوبین و لاک و یا به معنای کاسه شدن یعنی پیر و گوژپشت و خمیده شدن است. اشکنه از فعل دیلمی اشکنئن یعنی شکاندن و شکننده، ازمیان برنده است. روی هم رفته کاس اشکنه به معنای ازمیان برنده و شکننده کاهش[3] ، سُستی ، پیری و نآبینایی است. چون این گل از خانواده خشخاشیان و کوکناریان است و برای آن خاصیت نیرو بخشی را متصوّر می شدند. در شمال کشور مردم بر این باور هستند اگر کسی این گل را چیده و به منزل ببرد در روز چهارشنبه برای او یا خانواده­اش شکستن کاسه و بشقآب یا اتفاق ناگواری رخ می دهد.

ترکیبات شیمیایی

عصاره آن حاوی Anemonic acid and Anemonin است .

خواص دارویی[4]:

چند قطره از عصاره این گیاه می تواند در سردردها و دندان دردهای عصبی، ناراحتی های دستگاه گوارش و درمان کاتاراکت چشم مفید باشد.

زعفران خزری

نام علمی: Crocus caspius  fisch))

نام محلی:گل زعفرانی(با گیاه کاس اشکنه اشتباه نشود)

عکس:John lonsdale

یکی از گونه‌های سردهٔ زعفران است. ارتفاع آن10 تا ۱۲ سانتیمتر و داری لولهٔ بلند و زیبایی است. این گل در چمنزارها و در حاشیهٔ جنگل‌های منطقه دریای خزر از سطح 800 متری دریا تا ارتفاع 2700 متری می‌روید. ترکیبات شیمیایی این گیاه نیاز به بررسی های بیشتری دارد.از گونه های دیگر آن در کشور ایران Crocus gilanicus و Crocus michelsonii و Crocus almehensis می باشند. این گیاه کوچک ماده ای شیمیایی به نام کلشیسین(Colchecin) دارد که برای درمان رماتیسم و نقرس به کار می رود. از آنجا که این ماده مانع تقسیم سریع سلول می شود برای سرکوب برخی از سرطان ها به مصرف میرسد.

زَعفَران یا زعفران خوراکی(کاشتنی)

نام علمی Crocus sativus) )

زعفران،گیاهی است از تیرهٔ زنبقیان، سردهٔ زعفران. گیاه زعفران بومی ایران و هند است و در هیچ کشور عربی بصورت طبیعی نمی روید.  واژهٔ فارسی برای گیاه زعفران کُرکُم است. که در فارسی میانه به صورت کورکوم تلفّظ می‌شد. در زبان ترکی زفرون (زفرو(و در عربی الزعفران در انگلیسی saffron در اسپانیایی azafrán در فرانسه safrane در ایتالیایی zaferano به هندی zuffron تلفّظ می شود. زعفران ایران به انواع  خزری، زاگرسی، سفید، بنفش، زیبا و غیره قآبل گروه بندی است.

زعفران در کتآب رسمی داروسازی نامبرده شده و به شکل تنطوری با نام OpiiCrocata Tinctura وجود دارد. همچنین عصارهٔ آن به صورت محصولی به نام Bitters Swedish توسط کارخانجات مختلف تهیه و جهت مصارف دارویی مختلف عرضه می شود. بر حسب آزمایش‌هایی که در اروپا انجام شده‌است، زغفران خاصیت کاهش چربی و کلسترول خون و افزایش نفوذ اکسیژن در پلاسما را در موش آزمایشگاهی از خود نشان داده‌ است.در طب عوام نقاط مختلف جهان، زعفران به عنوان آرام بخش، ضد اسپاسم، اشتها آور و مقوی معده استفاده می شود. در کشور آلمان زعفران به عنوان آرام بخش، درمان درد معده و شکم و آسم مصرف می شود. زعفران بدلیل رنگ شادی که دارد در غذاها باعث نشاط انسان می شود.

مهم‌ترین ترکیبات موجود در زعفران شامل:

 ترکیباتی زرد رنگ است که به خوبی در آب محلول‌اند (مشتقات کروستین)، ترکیبات تلخ از جمله پیکروکروسین که به ویژه مقوّی معده می‌باشند، مواد معطّر (اسانس) که مهم‌ترین ترکیب آن سافرانال می‌باشد که گاهی تا ۱ درصد زعفران را تشکیل می‌دهد، روغن ثآبت به میزان حداکثر ۱۰درصد، رطوبت حدود 13/10 درصد و ترکیبات معدنی آن حدود ۵ درصد می‌باشد.

گُلپر

نام محلی: کُلپَر(تلفظ با کاف)

نام علمی: Heracleum persicum

نام انگلیسی:  Persian marjoram

عکس: ( وبلاگ دلکده 69)

گلپر، گیاهى گلدار، علفى و چندساله از تیره چتریان(Umbelliferae) است. این گونه را به فرانسوی Grande berande گویند. این گیاه، بومى ایران است و در ناحیه نمناک کوهستانى ایران و مناطق پیرامونى می روید.گیاهی است علفی، چند ساله و کلیه اعضای آن معطّر می باشد. برگهای آن با چاکهای عمیق به شکل پنجه غاز شبیه برگ آنژلیکا است به طوری که این چاک ها برگ را به چند نیمه برگ تقسیم می کند و هر نیمه برگ نوک تیز و دندانه دار است. میوه های این گونه برای مطبوع ساختن ترشیجات خانگی مصرف می­شوند. گونه های دیگر گلپر (مثل گونه کاندیکانز) در صنعت داروسازی کاربرد دارد . گونه های گلپر به صورت وحشی می رویند که جهت رفع نیاز صنعتی به کشت آن (در فروردین ماه)اقدام می شود.

تركیبات و خواص:

از تركیبات شیمیایی در گیاه گلپر بخصوص در دانه های آن  نوعی اسانس روغنی فرار است و از گَرد آن برای معطر ساختن بعضی غذاها استفاده می شود. از نظر خواص درمانی نیز می­توان گفت گُلپر ضد نفخ است و به رفع سوء هاضمه كمك می كند. این گیاه در اوایل رشد علوفه خوبی برای دام است ولی همین كه مُسن می شود خشبی شده و درضمن سمّی می شود.در اراضی مرطوب می روید.انتشار آن به سرعت انجام می شود ونوعی علف هرز سِمِجی است كه برای از بین بردن آن باید آن را قبل از ظهور گل ها و به دانه نشستن هرس نموده و یا از بین برد.

گیاه گلپر وحشی اطراف لپاسرجواهرده(عکس محمد ولی تکاسی)

میش گوش= نوعی چای کوهی( زبان برّه، سُنبله ای نقره ای)

*با نام فارسی گیاهی به نام گوش بره ایرانی یا خرگوشک( Phlomis persica .Boiss) اشتباه نشود.

نام علمی: Stachys byzantine

Stachys byzantine   (عکس: محمد ولی تکاسی)

گیاه شناسی

چای كوهی، به مقدر زیاد در آمریكا و اروپا پرورش می یاید و معمولا بصورت خودرو در میان مزارع گندم و ذرت یافت می شود . چای كوهی در اروپا و آمریكا بنام "سنت جونز" شهرت دارد و مدتی است كه بسیار معروف شده است .جالب است بدانید كه روغن چای كوهی برای مدت سه قرن در انگلستان تنها داروی زخم ها بوده است .چای كوهی در ایران در دامنه كوههای البرز ،‌كرج ،‌چالوس و مازندران و نقاط غرب ایران به حد زیاد می روید .در اروپا نانوائی ها این گیاه را خوب می شناسند زیرا كمی از آنرا به نان اضافه می كنند كه نان را بهتر و خوش طعم تر می كند.گلهای چای كوهی به رنگ سفید یا زرد می باشند كه در بالای ساقه بصورت مجتمع بچشم می خورد. این گلها كمی معطر و دارای بوی مخصوصی می باشند . میوه چای كوهی بشكل كپسول است .این گیاه به دلیل کم توقع بودن در اغلب مناطق کوهستانی و ارتفاعات رامسر و حومه و حتی سایر استانها خصوصا در غرب و شمال غرب کشور وجود دارد. در گذشته از دَم کرده آن برای بیماریهای جلدی استفاده می شد. امروزه بیشتر از جوشانده آن به عنوان داروی ادرار آور در بیماریهای سنگ مثانه و کلیه استفاده زیادی می شود. زنبورها بر روی گل آن نیز بسیار فعال هستند و یکی از گیاهان شهدزا نیز به شمار می آید. ترکیبات شیمیایی این گیاه نیاز به بررسی های بیشتری دارد.

چای کوهی

نام محلی: پُنبَه

Stachy johns Wortkنام علمی:

چای كوهی)   Stachy johns Wortkعکس:محمد ولی تکاسی)

خواص داروئی:

از نظر طب قدیم ایران این گیاه گرم و خشك است . ماده قرمز رنگی كه در برگهای چای كوهی وجود دارد وبا فشار دادن برگها از آن استخراج می شود برای التیام زخم ها و درمان سوختگی ها بكار می رود برای تهیه جوشانده و یا دم كرده این گیاه باید حدود یك قاشق چایخوری برگ و گل خشك گیاه را در دو فنجان آب جوش ریخته و آنرا آنقدر بجوشانید تا یك فنجان باقی بماند سپس آنرا مصرف كنید.

بطور خلاصه از فواید انواع چای کوهی می توان به موارد زیر اشاره كرد:

1-ضد كرم معده و روده می باشد.

2-ادرار آور وقاعده آور است

3-گرفتگی صدا را باز می كند و خلط آور است.

4-برای درمان مرض كزاز بكار می رود.

5-اگر برگ آنرا بصورت پودر دارورید و روی زخم های عمیق و متعفن بپاشید .

6-درمان كننده اسهال و اسهال خونی است.

 7-برای درد دنبالچه بهترین دارو است.

8-اگر مشكوك به خونریزی مغزی هستید و یا احتمال خونریزی مغزی وجود دارد حتما از این دارو استفاده كنید .

9-ضعف جنسی را درمان می كند.

10-درمان كننده بیماری مننژیت است.

11-برای درمان فلجی بكار می رود.

12-سیاه سرفه را از بین می برد.

13-درد پشت و گردن و خشكی گردن را درمان می كند .

14-برای كم خونی مفید است.

15-چای كوهی اشتها را باز می كند بنآبراین می توان آنرا به بچه ها و افراد مسن كه اشتها ندارند داد.

16-ضد افسردگی است.

17-درمان كننده بی خوابی است.

18-در درمان سرماخوردگی معجزه می كند.

19-برای درمان تب و اثر نیش سمّی حشرات نیز بكار می رود.

و بالاخره با تحقیقات جدیدی كه دانشمندان روی این گیاه معجزه آسا انجام داده اند و دریافته اند كه چای كوهی می تواند ویروس ها را از بین ببرد و حتی روی ویروس بیماری ایدز(AIDS) نیز اثر دارد. مدتی است كه بیماران مبتلا به ایدز ازاین گیاه استفاده می كنند كه سیستم دفاعی بدن آنها را تقویت كرده وبیماری را تخفیف می دهد .دانشمندان مدتی است كه روی اثر چای كوهی بر ریه و سرطان خون تحقیقات دامنه داری راشروع كرده اند و به نتایج درخشانی نیز دست یافته اند. همانطوریكه قبلأ گفته شد این دارو اثر بسیار خوبی بر روی افسردگی دارد البته اگر سه روز متوالی از این دارو استفاده شود حالات افسردگی را از بین برده و بی خوآبی را مداوا می­كند و بیماران اعتماد بنفس خود را باز می یآبند .

چای

نام علمی: Camellia sanensis

نام محلی: چایی- چِ= چِئی( لهجه گیلکی کتالم و سادات محله رامسر)

نام انگلیسی:  THEA SINENSIS یا CAMELIA

درخت چای گیاهی است همیشه سبز که در طبیعت و به حال وحشی ارتفاع آن به 6 تا 7 و گاهی به 15 متر می‌رسد. نام علمی چای که مورد قبول بیشتر گیاه شناسان است Camellia sanensis و گاهی Camellia teiferaبرای هر دو نوع چای سیاه و چای سبز می‌باشد کاملیا نیز مانند چای درختچه همیشه سبز و از نظر اکولوژی کاملا شبیه به درخت چای می‌باشد.

تحقیقات نشان می دهد که بوته چای را حدود سه هزار سال قبل از میلاد مسیح در چین می شناختند. گیاه چای و انواع آن به حالت وحشی در شمال هند در ناحیه ای به نام آسام و مناطقی مانند تونیکین و لائوس می رویید. هم اکنون کشت این گیاه در کشورهای چین، هندوستان، ژاپن، سیلان، جاوه، برزیل، نواحی شمالی ایران و... و بسیاری از کشورهای اروپایی رواج دارد. از نظر کاشت و مصرف چای، چین اولین محلی است که این گیاه در آنجا در حدود ۲۷۰ سال قبل از میلاد مسیح کشت شده و به مصرف می رسیده است، مردم ایالات شان (shan) و برمه از برگ چای استفاده می کردند.

چای نام یک گیاه و نوشیدنی ساخته شده از این گیاه است. چای واژه‌ای است چینی که در چین و شمال هندوستان به کار می رود و تقریباً با همان تلفظ وارد زبان فارسی شده‌است. نام این گیاه در گویش چینی جنوبی چای و در گویش چینی شمالی به صورت تِی تلفظ می‌شد و هردو تلفظی از یک واژه یگانه در چینی قدیم هستند. نوشیدنی چای با دم کردن برگها، جوانه‌ها یا شاخه‌های فرآوری شده بوته چای گونه Camellia sinensis به مدت چند دقیقه درآب داغ درست می شود. فرآوری آن می‌تواند شامل اکسیداسیون، حرارت دهی، خشکسازی و افزودن گیاهان، گلها، چاشنی ها و میوه‌های دیگر به آن باشد. برگهای چای درون یک استکان چینی چای یک منبع طبیعی از کافئین، تئوفیلین، تیانین و آنتی اکسیدان‌ها است، اما تقریباً بدون چربی، کربوهیدرات‌ها، یا پروتئین. آن دارای طعمی مطلوب است که کمی تلخ و گس می‌باشد.   فرآوری و طبقه بندی انواع چای براساس نوع فرآوری خود قآبل تمایز هستند. برگهای بوته گیاه چای، اگربه سرعت پس از چیده شدن، خشک نشوند، پلاسیده و اکسیده می‌شوند. این فرآیند مشآبه با تبدیل جو به مالت است، که درآن نشاسته به انواع شکر تبدیل می شود.  برگ‌های آن به سرعت تیره می‌شوند، و سبزینه آن تخریب شده و مواد جوهرمازو (اسید تانیک و فنل ها) درآن آزاد می شود. گام بعدی در فرآوری، متوقف ساختن روند اکسیداسیون در مرحله‌ای ازپیش‌تعیین‌شده و از طریق از بین بردن آب برگ‌ها با حرارت دادن آنها می‌باشد. اصطلاح «تخمیر» (احتمالاً به وسیله پرورش‌دهندگان انگور) برای تشریح این فرآیند بکار برده شده، و حتی در مواردی که هیچ‌گونه تخمیر واقعی (یعنی این فرآیند با مخمر انجام نگرفته و اتانول هم تولید نشود) صورت نگرفته باشد، استعمال شده‌است. اما بدون کنترل دقیق رطوبت و دما، قارچ‌ها بروی سطح چای رشد می‌کنند. قارچ‌ها سبب تخمیر واقعی در چای می‌شوند که سبب آلودگی چای با مواد سمّی و سرطان‌زا گشته، که در نتیجه آن چای را باید دور ریخت.

 ازلحاظ سنتی، چای بر اساس درجه و دوره تخمیر شدن (اکسیداسیون) برگ‌ها، به گروه‌های زیر طبقه بندی می شود:

1)چای سفید: برگ‌های تازه (جوانه‌ها) که تحت عمل اکسیداسیون قرار نگرفته‌اند؛ شکوفه‌های چای را برای جلوگیری از تشکیل سبزینه (کلروفیل) از نور خورشید می‌توان دور نگه داشت. چای سفید نسبت به دیگر انواع چای در مقادیر کمتری تولید می شود و می‌تواند از همان نوع چای که با روش‌های دیگر تولید شده ازلحاظ قیمت نسبتاً گران‌تر تمام شود. این نوع چای در کشورهای دیگر به غیر از چین، کمتر شناخته شده‌است، اگرچه این شناخت با عرضه چای سفید به شکل کیسه‌ای، و نیز چای سفید سرد و فوری، بیشتر شده‌است.

2)چای سبز: فرآیند اکسیداسیون پس از گذشت زمان اندکی از طریق حرارت یا با بخار که یک روش سنتّی ژاپنی است یا به وسیله بو دادن آن در تآبه‌های داغ، به عنوان یک روش سنتی چینی متوقف می شود. برگ‌های چای را می‌توان به شکل برگ‌های جداگانه یا تبدیل شده به حبه که برای تولید چای باروتی استفاده می شود، برای خشک کردن کنارگذاشت.

ترکیبات شیمیایی:

مواد متشکله برگ چای عبارتند از مواد سلولزی ، مواد صمغی ، دکسترین ، پکتین ، مواد چربی ، مواد مومی ، نشاسته ، قند ، اسید گالیک ، اسید اگزالیک ، کورستین ، مواد پروتئینی ، الیاف ، مواد معدنی ، تانن ، کافئین یا تئین ، ترکیبات معطر و بالاخره دیاستاز.

خواص دارویی:

تا کنون 51 اثر مختلف از چای گزارش شده که مهم ترین این خواص عبارت‌اند از: ضد‌ درد، ضد آمیب، ضد آلزایمر (ضد فراموشی)، ضد آرتریت ، ضد تصلب شرآبین، ضد باکتری، ضد سرطان ، ضد افسردگی، ضد قند خون ، ضد التهآب، ضد جهش ژنی، ضد نیتروزآمین، ضد اکسیدان ، ضد اسپاسم، ضد ویروس، قآبض، مقوی قلب، محرک سیستم عصبی مرکزی، ادرار آور، محافظ کبد ، کاهنده‌ی پرفشاری خون ، محرک قدرت ایمنی بدن، کاهش دهنده‌‌ی چربی خون، کاهش دهنده‌ی تری گلیسریدها و محرک مجاری تنفسی. از خواص مهم چای اولونگ((Oolong Tea با تخمیر ناقص ، کاهش کلسترول خون  است که می‌ تواند در هر وعده‌ی غذای چرب، مقدار کلسترول خون را در حد متعادل نگه دارد. هم‌ چنین دانشمندان ژاپنی معتقد هستند که مصرف این نوع چای باعث کاهش فشارخون شده و می ‌تواند در جلوگیری از بعضی مشکلات قلبی- عروقی موثر باشد.

خواص مذکور بین چای سبز و معمولی مشترک بوده و بسته به درصد مواد موجود در آن ها ممکن است در قدرت اثر آن‌ها تفاوت وجود داشته باشد.

در شهرستان رامسر و حومه

در شهرستان رامسر بیش از 1800 هکتار باغ چای(30% در جلگه و 70% در کوهپایه) با تولید بیش از 1500 تن برگ سبز وجود دارد. چند کارخانه چای در آبریشم محله(کارخانه چای جهان[5])، در آخوند محله(کارخانه صفاچای[6]) ، و در مناطق کتالم، سادات شهر و لیماک نیز وجود دارند.

گل همیشه بهار ایرانی

نام علمی: Calendula officinalis یا( Calendula persica)

نام انگلیسی: Rasmarinus, Officinalis

  و

.............................................................

 -مطالعه فنولوژی، شناخت و بررسی تاریخ به روز پدیده های زیستی مختلف در گیاهان می باشد.

[2] - بهترین نوع زعفران زعفرانی است که به آن دختر پیچ می‌گویند یعنی صد درصد طبیعی است و سر ریشه دست نخورده‌است مانند رشته‌ای نخ قرمز است که پایین آن سفید و نیمه بالای آن قرمز است.

[3] - ADONIS=ایزد جوانه درخت است که 4 ماه در زیر زمین و 8 ماه در روی زمین همراه بهار بود(فرهنگ اساطیر یونان و روم، ترجمه دکتر بهمنش). 

[4] - منبع: http://botanical.com/botanical/mgmh/a/anemo035.html#par

[5] - کارخانه چای جهان در سال 1356 شمسی طعمه حریق شده و به تعطیلی کشانده شد.

[6] - کارخانه صفاچای در مسیر احداث پل میدان امام خمینی رامسر قرار گرفت و در سال 1388 شمسی ویران شده است.