جواهرده را دوست دارم

همراه با خانه های زگالی،

کوههای پابرجا

و چشمه های آب زلالش "

" مردمش چون کوه استوار چون آینه بی ریا و با دلی همچون دریایند"

https://s34.picofile.com/file/8486957226/1009747101_115727813.jpg

https://s25.picofile.com/file/8451175234/IMG_20211119_WA0006.jpg

https://s25.picofile.com/file/8456091434/IMG_20220907_WA0001.jpg

"اینجا محل عبور فرشتگان است آب و هوا را آلوده نکنیم "

http://s9.picofile.com/file/8345060376/javaherdeh_N.jpg

https://s32.picofile.com/file/8480871726/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C.jpg

https://s30.picofile.com/file/8468628500/%DA%AF%D8%A7%D9%88_%D8%A8%D8%A7_%D8%B2%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%84%D9%87_%D8%AA%D8%A7%DA%A9_%D8%B3%D8%B1_1402.jpg

https://s24.picofile.com/file/8451694368/parandehnegary2.JPG

رزرو مکان و بلیط تور های رامسر گردی و پرنده نگری

( خانوادگی و گروهی)

راهنمای محلی و تورگردی (اکوتوریسم) TEL: 09366348680

https://s20.picofile.com/file/8445943734/IMG_20220104_WA0000.jpg

https://s31.picofile.com/file/8474339500/%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%A8%DA%A9%D8%AA_%D8%AA%D9%84%D9%87_%D9%84%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%B1_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AF%D9%87.jpg

https://arq.ir/wp-content/uploads/2017/02/8656.jpg

https://s34.picofile.com/file/8487347368/adineh_mousqe.jpg

عکس: محمدولی تکاسی(پاییز1404)

اقوام قدیم ساکن در کناره ساحلی دریای گیلان و مازندران

کلیپ نامگذاری مسجد آدینه(دزگی مزگتی) جواهرده

اسب مِن بار کوشَنِه مَردِ غیرت!

دِبار مُردوم خوشته کاره دوس دَشتِن از دل و جان وِرَرِه مایِه نی یَنه بان.تا هر کَسی، وی کاره وینِه با(می دید) سربلند باشِن. با افتخار بوگون: این کار، هنر مویَه! تا دونیا، دونیا با کار خوب همیشیک خریدار دَشتِه . کارِ خوب هم خوشته قیمت هََم دَشتِه. بعضی تعمیرکارشان هم با فلیک چسباندن گوتن: وگیر باش تا چند وقت دیگر تِرَرِه کار کانِه تا اُ موقع هم خدا بزرگه!.

اَلَن دوست و دشمن نداره همه به چشم پول تِرِه نیا کانِن!!!.اول پولِ بعد گَبِه. کمتر اُساکاری(استادکار) پیدا بونه غیرت وِگیره خوشته کار صحیح و سالم تحویل بَدِه، نان حلال بابُره خوشته زن و بچه رِه. همه خَنِن زودتر سَمبَل بوکونِن بوشون. اِسِه کوجار بُشون فقط خدا دانه و بَس.

ای روزگار مَن، بعضی آدمای اَمِه دور بر، خَنِن خانه دل بنیشِن آخر ماه هم پول دِشته بین(داشته باشند). دریغ از یِه جو همّت و پشتکار.

وَنه غیرت وگیری، پشت مَچه گازِه گیری شیم شیم تِرِه عرق بُشو تا خوشته مُزد هگیری.از شیر مادر تره حلال تر باشِه.

قدیما بی خودی نوگوتن: " اسبِ مِن بار کوشَنِه مَردِ غیرت"!

"اگر در غرش ابر خدا را دیدی همتی کن و بگو ماهی ها حوضشان بی آب است"

جشن های آبـان ماه(تیر ماه گالشی)

1-دهم آبان/ آبان روز روز جشن بزرگ «آبانگان» در گرامیداشت ستاره روان (سیاره) درخشان «اَنَهیتَه/ آناهید (زهره)» و رود پهناور و خروشان «اَرِدْوی/ آمو (آمودریا)»، و بعدها ایزد بانوی بزرگ «آب‌»ها در ایران.

2-دوازدهم آبان/ ماه روز برابر با سیزدهم تـیرمـاه تقـویم طبری و روز جشـن تـیرگان در مازندران كه «تیرماهِ سیزه شو» نامیده می‌شود.

3-پانزدهم آبان/ دی به مهر روز جشن میانه فصل پاییز و زمان گاهَنباری بنام «اَیـاثْـرِم» در اوستایی «اَیـاثْـرِمَـه» به معنای «آغاز سرما».

4-بیست و هفتم آبان/ آسمان روز برابر سیزدهم تـیرماه دَیـلمی و روز جـشن تیرگان در گیـلان و مازندرات كـه به نام «تـیرجـشن» و «گالشی جشن» شناخته می‌شود.

مراسم کلید اندازی در ترمه سینزه شوب

در مراسم ترمه سینزه علاوه بر امیری خوانی و کلید انداختن در ظرف آب و فالگوش ایستادن پشت درب همسایه ها می توان ابتداء کلیدی را زیر پا انداخت (یا روی آن نشست) و از جمع داخل اتاق خود را برای دقایقی مخفی نمود. سپس ابتدا دو انگشت خود را در گوشها فرو برد تا صدایی شنیده نشود. بعد نیت کرده و بطور آهسته انگشت ها را برداشت .

در منطقه شهرستان رامسر و حومه بر این باور هستند که اولین جمله شنیده شده از اعضاء داخل اتاق مربوط به برآورده شدن یا برآورده نشدن حاجت و نیت شما است.

http://www.asriran.com/files/fa/news_albums/436774/6003/resized/resized_534347_968.jpg

در گیلکی رامسری به گاوآهن برای شخم زدن زمین "گاجمه" و همچنین به افراد ساده لوح و زبان نفهم نیز گفته می شود.

جَت(جُد) نیز عبارت است از تکه چوبی بلند است که به گاجمه وصل شده و بر روی دوش اسب و یا گاو نر کاری (اغلب دو گاو نر و در اصطلاح گیلکی رامسری، دو کاره ورزا) گذاشته تا آن را کشیده و زمین را شخم بزنند.

بکار ورزای بکار ورزا تی شوشان گل اناره

دعا بوکون تی صاحاب یار بگیره یار بگیره

تی شاخان نوک طلا بگیره

https://storage.jajiga.com/mag/2023/04/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AF%D9%87.%D9%BE.jpg

https://s34.picofile.com/file/8487347534/%D9%86%D9%85%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D8%B1.jpg

کوزه گران زحمت کش دیار سخت سر با کمترین امکانات و با استفاده از وسایل ساده نسبت به تهیه ادوات و ظروف آشپزخانه نظیر کوزه ماست، کادج، کَلا(کوزه بزرگ) و نمک کار و غیره از نوعی خاک رس اقدام می کردند. کوزه گرها در فصل کوچ بهاره نیز همراه مردم سخت سر از قشلاق به ییلاق مهاجرت کرده و در آنجا به خلق آثار و هنر دست خود می پرداختند. هنوز هم در خانه رامسری ها نمونه ای از این آثار ارزشمند وجود دارند. در شهرستان رامسر خانواده های کوزه گر، لپاسر کوزه گر و خمیری در مناطقی نظیر کوزه گرمحله و خُمِر محله سکونت دارند.

یکی دیگر از صنایع دستی و از پر مصرف ترین سفال ها در شمال کشور، نمکیار سفالی، به نام های نمکار، نمکیار، نمدیار در استان گیلان و در لهجه گیلکی رامسر"نمک کار" معروف بوده است که از آن برای سابیدن و پوره کردن سبزی، گردو، انار، گوجه سبز و… استفاده می کنند. شیوه کار بدین صورت است که در ابتدا مواد غذایی را به وسیله چاقو خرد کرده و سپس درون نمکیار سفالی قرار می دهیم و به کمک یک سنگ مخصوص بیضی شکل به نام مشته سنگ یا سوسنگ (یا هرنوع سنگ دیگری) و در شهرستان رامسر بنام سرسنگ با مچ دست، سعی می کنیم تا با سابیدن مواد غذایی از خاصیت این ظروف سفالی استفاده کنیم.

هلی دشکن یا خولی دشکن (مخلوط آلوچه، سرکه، سبزی های محلی و کاهو) و یا دِلار(تشکیل شده، از سبزی های معطر محلی مثل چوچاق و خالواش و سبزی های معطری مثل نعناع و گشنیز که در تهران به آن نمک سبز گفته می شود) که یکی از دسرهای خوشمزه استان گیلان و مازندران است به وسیله این نمکیار سفالی تهیه می شود.

همچنین برای تهیه چاشنی غداها (در لهجه گیلکی رامسری "بویا") انواع غذاهای محلی نظیر: هلوآب(نوعی خورشت محلی با ترش واش و چوچاق)، دوآب(خورشت کشک به همراه سیر و قورمه گوشت) و فسنجان، بادمجان کباب و… می توانید از این ظرف سفالی استفاده کنید.

https://s34.picofile.com/file/8487311718/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A2%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%874.jpg

سۊشمبه - 10 کۊرچ ٚ ما 1599 دیلمی
1599/2/10

کاسه کشک سابی با دست

https://gilishop.ir/wp-content/uploads/2020/10/%DA%A9%D8%B4%DA%A9-%D8%B3%D8%A7%D8%A8-3.jpg

یکی از ظروف آشپزخانه که شاید این روزها کمتر استفاده شود، کشک ساب دستی است . مردم رامسر(سخت سر قدیم) اغلب در فصل کوچ در اواخر شهرویورماه از ییلاق به سمت مراتع میان بند و قشلاق کشک موردنیاز خودشان را از دامداران تهیه نموده و در داخل کیسه های پارچه ای نگهداری می کردند.

زنان محلی ابتدا کشک را مدت یک شبانه روز در آب خیسانده و سپس با کمک دست، کشک ها را روی دیواره کاسه گلی (کادج) ساییده و خرد می کردند. این کار چند بار تکرار می شد تا گلوله های کشک به یک محلول آبکی شیری رنگ نظیر دوغاب تیره رنگ در می آمد.

هنوز هم در حال حاضر رامسری ها و مناطق همجوار آن، با اضافه کردن سبزیجات معطر نظیر چو چاق( در گیلکی رامسری: شیشاق و دوآب بویا) و قورمه گوشت گوسفندی و سیر فراوان آن را حرارت می دهند تا کمی غلیط شود و سپس به عنوان خورشت، همراه برنج و سایر افزودنی ها نظیر ترب سیاه علی الخصوص در فصول بارندگی و سرما مورد استفاده قرار می دهند. در برخی مناطق رامسر نیز آن را نمی جوشانند و به صورت خام(کال دوآب) مصرف می کنند.

https://s34.picofile.com/file/8486958500/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%87_%DA%A9%D8%B4%DA%A9_%D8%B3%D8%A7%D8%A8%DB%8C2.jpg

در زمان های گذشته کوزه گران از گل های رس و با ذوق و سلیقه خودشان کاسه های بزرگ گلی یا برآمدگی هایی در داخل می ساختند ولی امروزه این کاسه ها را از جنس سرامیک و سفال و همراه با لعاب می سازند و در اختیار علاقمندان قرارمی دهند.

جالب است که با بازگشت به سنت ها لذت هایی را کسب می کنیم که شاید در کمتر چیزهایی بتوانیم آن لذت را تجربه کنیم و البته ظرف کشک ساب یکی از آنها است .

منبع:

https://honariran.org/ads/%DA%A9%D8%B4%DA%A9-%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DB%8C/

https://cdn.shayanews.com/thumbnail/LUOmzSScdG4a/jBsGeh399ReOX5pRVLLgs_nuk_17aGwM__0hA_zveJg9UUHl03azk-FgzJFk1X_lywD44d3_Gi8,/nan-gilani-6.jpg

نان خانگی محلی در اغلب استان های کشور توسط زنان و دختران بیشتر در مناطق روستایی جهت مصرف خانوار تولید می شوند. از جمله ویژ گیهای منحصرد بفرد آنها علاوه بر ظاهر زیبا- خوشمزه بودن و عطر و طعم تازه داشتن می توان به بالابودن کیفیت مواد اولیه و طبیعی بودن مواد بکار رفته در آنها اشاره نمود. این گونه نان ها اغلب دارای ارزش غذایی بالایی نیز برای انسان بوده و هیچ قسمت به دور ریختنی و تلفاتی ندارند.

در شرق استان گیلان و در غرب استان مازندران یک نوع نان خانگی تهیه می شود که بر روی آتش هیزم و یا اجاق گاز تهیه شده و به آن نان خانگی ماهی تابه ای و در اصطلاح محلی " کلوبیج کشتا" گفته می شود که توسط اهالی بیشتر در اوقات صبح به عنوان "ورنَهَر" و در هنگام عصر به عنوان عصرانه"وَرچاشت" با مربای گل گاو زبان و غیره به همراه چای صرف می شود.

وعده های غذایی در بین گیلک زبان ها:

1- صبحانه(نَهَر)

2-غذای بین صبحانه و نهار(وَرنَهَر)

3-ناهار (چاشت)

4-عصرانه(وَرچاشت)

5- شام

طرز تهیه در ادامه مطلب:

https://s33.picofile.com/file/8484898942/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%DA%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A8_%D8%A8%D8%A7%D9%81%DB%8C2_page_0001.jpg

https://s33.picofile.com/file/8484061626/IMG_7920.jpg

عکس: محمد ولی تکاسی

تابستان 1398

*چشم انداز کوه سرخ تله از بالای کوه سه برادر جواهرده رامسر

در قدیم عروس را سوار قاطر کرده و در کنار چشمه آبعلی در ابتدای دهستان ییلاق جواهرده به دست داماد می سپردند.عروس و داماد هم برای آنکه توسط اهالی بهتر دیده شوند بالای آن سنگ می نشستند. به این سنگ بزرگ "گیشی سنگ" یعنی سنگ عروس می گفتند.

داماد یک دستمال پراز نقل و سکه های ریز و درشت و یک نارنج، انار و یا سیب در دست می گیرد و در ملاقات با عروس ،میوه را طوری می اندازد که از بالای سر عروس بگذرد.گاهی نیز داماد دست عروس را می گیرد و با خود به خانه می آورد.در حیاط خانه داماد , مُطرب می نوازد و آهنگ های شاد می خواند.

آشپزها که معمولا زنان همسایه هستند رقص می کنند (کتره-ملاقه یعنی با کفگیر و ملاقه خورشتی) . روی سر عروس و داماد از هر طرف پول و نقل و برنج می ریزند, که سکه ها را بچه ها و زنان اطراف جمع می کنند.
وقتی که عروس و داماد وارد خانه می شوند, این زنان کتره و ملاقه چوبی با آهنگ مخصوص روی هم می کوبند و با صدای ضرب آن به همراه کوبیدن روی سینی و یا تَشت , رقص و پایکوبی می کنند.

*تخته سنگ بزرگ دیگری هم در میدان پایین تر از مسجد آدینه جواهرده قبل از درخت بزرگی به نام "پودار" وجود داشت که به دلیل ساخت و ساز (و به احتمال برای یافتن گنج) آن را نیز از بین برده اند.

برخی آن را هم "گیشی سنگ" می نامیدند. که بچه های کوچک تر و دختران با آب دهان روی گل سنگ ها را خیس نموده و با درست کردن رنگ حنایی آن را بر کف دست خود می مالیدند.

این تخته سنگ احتمالا برای جمع شدن مردم محلی و برای بدرقه مهمانان ورودی به جواهرده یا خداحافظی از زائران مشهد و کربلا همراه با چاووش خوانی از محل آبشار دارالوداع(دارالفدا) تا این تخته سنگ در جواهرده رامسر کاربرد داشت. این امر نیازمند پژوهش و بررسی های بیشتری است.

*کَترا: آلتی است چوبی, از قاشق بزرگتر و با لبه پهن, برای کشیدن پلو از دیگ(شبیه کفگیر)

عکس: ستار فلکی مقدم

https://s32.picofile.com/file/8481779534/%D8%A7%D9%87%D9%86_%D9%BE%DA%86%D8%A7%D9%86.jpg

( آهن پچان ) /aahan pachaan/ منطقه ای در راه جواهرده(جوردی)رامسر که آثاری از ذوب فلز، در مقیاسی ابتدایی مشاهده شده و به مقدار زیادی براده های آهن در آن اطراف پراکنده است.

در این منطقه که یکی از گذرگاه های مالرو از راه پُتک به سمت جواهرده بود به دلیل وجود هیزم فراوان ذوب سنگ آهن برای استفاده آهنگرها انجام می شد. ذوب فلزات دیگر نظیر مس، روی و سرب و غیره هم دور از انتظار نیست که نیازمند پژوهش و بررسی میدانی بیشتری می باشد.

https://s32.picofile.com/file/8480871726/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C.jpg

خلاصه:

رامسر و طبیعت زیبای آن با بهره گیری از مواهب طبیعی همچون وزش بادهای فصلی و باران زا و وجود رطوبت فراوان در بخش جلگه ای دارای جنگل های انبوه و در بخش کوهپایه­ای و کوهستان­های خود به دلیل وجود شرایط مناسب آب و هوایی برای رویش انواع گیاهان مرتعی و کوهستانی همواره مورد توجه طبیعت گردان، متخصّصان علم گیاه شناسی و سایر پژوهندگان بوده است. بسیاری از زنبورداران کشور از تقویم زمان گلدهی گیاهان مرتعی، کوهستانی و باغات میوه در رامسر و ییلاقات آن آگاهی داشته و در فصل مناسب کلنی زنبورها را به این مناطق کوچ می دهند. این پژوهش بر اساس مطالعات میدانی(مشاهده مستقیم) در مسیر جاده کوهستانی لپاسر از جواهرده رامسر در ارتفاع بیش از 2000 متر از سطح دریا و در شهریورماه 1391 (فصل بذردهی اغلب گیاهان در این منطقه) انجام شده است. در این مقاله به معرفی چند گونه غالب در منطقه(20 گونه) از نظر فنوتیپ ، ترکیبات شیمیایی و خواص دارویی آنها بر اساس مطالعات کتآبخانه­ای و فرهنگ گیاه شناسی پرداخته شده است. امید است این مجموعه به عنوان راهنمای مناسبی برای مطالعات بعدی، برداشت بعد از مراحل بذر ریزی، تکثیر طبیعی و مصنوعی و در نهایت کشف حقایق بیشتری از این نوع گیاهان دارویی توسط متخصّصان فارماکوگنوزی، علم گیاهشناسی و فنولوژی گیاهی[1] مورد استفاده قرار گیرد. علاقمندان می توانند جهت دریافت اطلاعات بیشتر به بخش منابع مورد استفاده در آخر این مقاله و یا آرشیو موضوعی حیات وحش و محیط زیست رامسر در وبلاگ رامسر شهر دریا و جنگل(http://mw1.blogfa.com) مراجعه و یا جهت دریافت مقاله کامل (در حدود 70 صفحه)با آدرس ای میل نویسنده تماس حاصل فرمایند.

زعفران خزری

چای کوهی(پنبه)

چای کوهی ( میش گوش با گیاه گوش بره اشتباه نشود)

زرشک وحشی(میالسک)

آلوچه ترش جنگلی(ترش هلو)

گل بی مرگ (لرو) با گیاه بومادران اشتباه نشود

عکس ها: محمد ولی تکاسی

زمان: شهریورماه ۱۳۹۱

مکان: منطقه گیاهان دارویی "کوه یال بکت" لپاسر و مسیر کوهنوردی جواهرده به ییلاق لپاسر رامسر

توجه:

علاقمندان جهت دریافت مقاله تحقیقی از گیاهان دارویی رامسر و ییلاقات اطراف آن با ذکر نام محلی و فارسی- جنس و گونه - ترکیبات شیمیایی- خواص دارویی و طرز مصرف آنها می توانند به وبلاگ جواهرده رامسر(بخش پیوندها) به آدرس ذیل مراجعه فرمایند.

http://javaherdeh.blogfa.com

https://storage.jajiga.com/public/pictures/large/2023/09/07/3206177230907181536.jpg

ترمک، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان رامسر در استان مازندران در ایران است. این روستا در دهستان سخت‌سر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۷ نفر (۵خانوار) بوده‌است.

توجه: مسیر دسترسی به روستای زیبای گردشگری ترمک از طریق ابتدای جاده جواهرده و من لات در نزدیکی گاورمک می باشد.

منبع:

1- https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%85%DA%A9

2-https://www.topomap.ir/?n=3779607958&l=otm

منبع: همشهری ONELINE

دریافت فیلم بارش برف

بارش برف در برخی مناطق کوهستانی غرب مازندران که از صبح امروز -چهارشنبه- آغاز شده بیشتر مناطق ییلاقی و ارتفاعات رامسر از جمله جواهرده و دهستان اشکور را سفیدپوش کرد.

https://cdn.mashreghnews.ir/d/2022/03/23/4/3433004.jpg

" جای ورپ دوشاو در میان سفره ما خالی است"

https://s32.picofile.com/file/8478637484/%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AC%D9%84%D8%AF_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C.jpg

پیش­گفتار

"قُلْ سِیرُواْ فِی الأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ كَیفَ كَانَ عَاقِبَه الْمُكَذِّبِینَ"

﴿سوره الانعام، آیه 11)

رامسر، از غربی ­ترین شهرستان­ های استان مازندران است. این شهر مقصد مناسبی برای استفاده همزمان از اکوسیستم ­های متنوّع جنگل، کوه و دریا همراه با اَماکن مقدّس مذهبی، قلعه ­های تاریخی، موزه ­ها و توریسم سلامت برای گردشگران داخلی و خارجی است. رامسر، سوّمین شهر پرباران کشور بعد از انزلی و بابلسر می­ باشد .چای، برنج، گل گاوزبان، مرکبات و فندق از مهمّترین محصولات کشاورزی و باغی آن هستند. این خطّه سرسبز از کشور ایران دارای مردمی خونگرم، پرتلاش و مهمان­ نواز است که با لهجه شیرین گیلکی صحبت کرده و به کار کشاورزی و دامپروری بیشتر در روستاها و حومه شهرها می ­پردازند. ساخت و سازهای شهری به سبک اروپایی از سال 1312 شمسی به بعد چهره جدیدی را برای آن رقم زد تا آنجا که هم­ اکنون یکی از بهترین شهرهای گردشگری در ایران و جهان به شمار می­ رود.

رامسر دیروز، دارای تاریخی درخشان و طبیعتی بسیار شگفت ­انگیز برگرفته از ساحلی زیبا، رودهای پرآب، جنگل­ های انبوه، مراتع سرسبز و کوهستان­ های پر برف در فصول سرد سال بود.

رامسر امروز، با ساخت­ و سازهای شهری و خیابان­ کشی از سال 1312 گسترش و توسعه یافت از این به بعد علیرغم ایجاد زیرساخت­ های مناسب برای توسعه گردشگری، رفته ­رفته از حریم طبیعت و دامنه­ های جنگلی آن کاسته و به حریم شهرنشینی در آن افزوده شد. در طول کمتر از یک قرن لطمه ­های زیادی بر این شاهکار طبیعت وارد آمد که جبران ناپذیر است.

رامسر فردا، نیازمند برنامه ­ریزی جامع جهت حفظ ذخایر طبیعی، فرهنگی، تاریخی و همکاری بیشتر مردم و سازمان­های مردم نهاد(NGO) است تا همچنان نام آن را در بخش­های مختلف توریسم شهری، روستایی و بر بلندای قلّه رفیع گردشگری پایدار نگه دارند.

در این کتاب سعی شده است با توجه به وجود منابع مُستدل از کتاب ها و منابع مختلف علمی، رامسر و تقریبأ هرچه در اوست با توضیحات جامع شرح داده شوند تا راهنمای مناسبی برای گردشگران، علاقمندان و پژوهشگران باشد و آنها را از مراجعه به منابع غیر مُستدل علمی و بعضأ مطالب غیر صحیح باز دارد. برخی مطالب و عکس ­های این مجموعه با کمک عبدالله کیوانی، موسی عطوفت شمسی (هِلِر)، مسعود عطوفت شمسی، سعید میرطالبی، محمدحسن کتابتی، علیرضا رضی­ کاظمی(وب سایت رامسرسیتی)، نظر شمشادی(یدالله حسن نژاد)، میثم تالش­ کاظمی، اینترنت، آقای مهندس کفاشی، آقای مهندس نحوی و آقای مهندس لاریجانی و سایر افراد علاقمند تهیه شده است. با تمام سعی و کوشش اینجانب با نگرشی علمی و به دور از گمانه ­زنی­های نادرست و گمراه­ کننده، اذعان می­ دارد این کتاب خالی از اشکال نیست،

در صورت تمایل می ­توانید انتقادات و یا پیشنهادات خود را به آدرس نگارنده ارسال فرمایید.

mwtokasi@yahoo.com تلفن :09366348680

توجه:

در این کتاب جاذبه های گردشگری شهرستان رامسر در سه بخش جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی مورد توجه قرار گرفته و در بخش ضمائم شماره تلفن مراکز گردشگری، هتل ها، بومگردی ها و غیره لحاظ شده است. این کتاب به بسیاری از سؤالات دانش ­آموزان، دانشجویان، مهمانان، گردشگران، مهاجرین به رامسر، مدیران غیربومی و آنهائی که آشنایی کمتری با رامسر دارند، پاسخ می­ دهد و منبع دقیق و مناسبی برای راهنمایان تورگردی در این خطّه سرسبز در حاشیه جنوبی دریای خزر است.

*علاقمندان جهت تهیه این کتاب می توانند از طریق تماس تلفنی با نگارنده

(شماره تلفن: 09366348680) یا به آدرس های ذیل مراجعه حضوری فرمایند.

https://s32.picofile.com/file/8478663384/%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B3%D8%B1_360.jpg

فروشگاه تهران

خیابان ولعیصر، نبش خیابان دكتر فاطمی، انتشارات بدرقه جاویدان

تلفن: 4-88975581

فروشگاه رامسر

میدان امام، جنب پل، كتابفروشی شمس

تلفن: 55254825-011

https://s5.picofile.com/file/8363927842/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B3%D8%B11.jpg

https://s32.picofile.com/file/8478266184/%D8%AA%D9%88%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%88%D8%AD%D8%B4%DB%8C_1_.jpg

عکس: محمدولی تکاسی(مرداد1403-جواهرده شهرستان رامسر)

https://s32.picofile.com/file/8478266226/%D8%AD%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%86_%D9%86%D8%A7%D9%82%D9%84_%DA%A9%D8%B1%D9%85_%D9%87%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D8%A7.jpg

حلزون لیمنه آ- ناقل کرم کبد گوسفند و بز(هپاتیکا ...)

استفاده از چرای آزاد دام ها در مراتع علاوه بر فواید زیاد نظیر تامین ویتامین ها و اقلام مواد مغذی نظیر کربوهیدرات ها و فیبرهای سهل الهضم برای حیوان اغلب با مخاطراتی نظیر انتقال تخم انگل ها و یا حشرات ناقل بیماری همراه خوراک به داخل دستگاه گوارش حیوان است که می بایست مورد توجه پرورش دهندگان و تولید خوراک آماده برای حیوانات اهلی قرار گیرد.

یکی از میزبان های واسط و ناقل تخم انگل های دستگاه گوارش حیوان و انسان حلزون ها هستند .

https://metaorganon.com/wp-content/uploads/2023/08/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%84%D8%A7-%D9%87%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D8%A7_.webp

به عنوان مثال چندین گونه از حلزون های آب شیرین می توانند به عنوان میزبان میانی برای فاسیولا هپاتیکا(کرم جگر گوسفند و بز ) عمل کنند، از جمله:

• Lymnaeatruncatula: این میزبان میانی شایع ترین میزبان فاسیولا هپاتیکا در اروپا و شمال آفریقا است.
• Lymnaea viator: این گونه در آمریکای جنوبییافت می شود و یک میزبان واسط مهم برای فاسیولا هپاتیکا در منطقه است.
• Pseudosuccinea columella: این گونه در آمریکای شمالی و جنوبییافت می شود و یک میزبان واسط مهم برای فاسیولا هپاتیکا در منطقه است.
• Galba truncatula :این گونه در اروپا یافت می شود و میزبان میانی مهمی برای فاسیولا هپاتیکا در منطقه است.
• Radix auricularia: این گونه در اروپا یافت می شود و یک میزبان واسط مهم برای فاسیولا هپاتیکا در منطقه است.

چرخه زندگی فاسیولا هپاتیکا:

چرخه زندگی فاسیولا هپاتیکا پیچیده است و شامل چندین مرحله، از جمله تولید مثل غیرجنسی و جنسی است. در اینجا شرح مفصلی از چرخه زندگی کرم فاسیولا هپاتیکا آورده شده است:

• تخم: چرخه زندگی زمانی شروع می شود که کرم های بالغ در مجاری صفراوی میزبان (معمولاً یک پستاندار گیاهخوار) تخم تولید می کنند. تخم ها از طریق مدفوع از میزبان خارج می شوند و می توانند چندین هفته در آب زنده بمانند.
• میراسیدیوم(Miracidium): زمانی که تخم‌ها در معرض آب قرار می‌گیرند، در مرحله لاروی شنای آزاد به نام میراسیدیوم از تخم خارج می‌شوند. میراسیدیوم در آب شنا می کند و به دنبال یک میزبان حلزون مناسب می گردد.
• میزبان حلزون: هنگامی که میراسیدیوم میزبان حلزون مناسبی پیدا می کند، به بافت های حلزون نفوذ می کند سپس میراسیدیوم به یک اسپوروسیست تبدیل می شود که برای تولید ردیای متعدد تحت تولید مثل غیرجنسی قرار می گیرد. و با تولید مثل غیرجنسی هزاران سلول دختر به نام سرکاریا (cercariae) را تولید می کند.
• سرکر (cercariae): سرکاریاها از حلزون رها می شوند و در آب شنا می کنند و به دنبال میزبان مناسب می گردند.
• متاسرکر: سرکاریاها می توانند روی گیاهان آبزییا سایر بسترها ایجاد شوند و در آنجا تبدیل به متاسرکریا می شوند – مرحله عفونی میزبان نهایی.
• عفونت میزبان:هنگامی که یک پستاندار گیاهخوار گیاهان آلوده را می خورد یا آب آلوده می نوشد، متاسرکریا در دوازدهه سیست شده و به دیواره روده نفوذ می کند. سپس برای چندین هفته از طریق پارانشیم کبد مهاجرت می کنند تا در نهایت به مجاری صفراوی برسند و در آنجا به کرم های بالغ تبدیل می شوند.
• کرم بالغ:کرم‌های نر و ماده در مجاری صفراوی جفت می‌گیرند و تخمک تولید می‌کنند و چرخه زندگی را کامل می‌کنند.

فاسیولا بیشتر در استان های شمالی خصوصا گیلان و بیشتر در بندر انزلی دیده می شود. ولی اکنون چند استان دیگر نیز گزارشات موثق وجود دارد از جمله لرستان و کرمانشاه و کهگیلویه و بویراحمد. شاهی آبی، فندق آبی، بولاغوتی (در یاسوج) بلمک (در لرستان) نیز منبع آلودگی است. این انگل عمدتاً گوسفند و گاو را آلوده می کند، اما انسان نیز می تواند با مصرف شاهی یا سایر گیاهان آب شیرین آلوده شود.

منبع: جهت کسب اطلاعات بیشتر:

https://metaorganon.com/fasciola-hepatica-test/

در مکتب تشیع ماه محرم، یادآور نهضت حضرت سیدالشهدا و حماسه‌ جاودان کربلاست. همچنین آغاز مجالس عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) است، که مردم را به امور اعتقادی خویش آشنا می‌کند و دستورات دین خود را از حسینیه‌ها و تکایا و مساجد به خانه‌های فکر و دل خود به ارمغان می‌برند.

https://www.asrupload.ir/moallaa/tasavir/96/06/emam-hosein532.jpg

اللٌهمَ ارزُقنی شَفاعَته الحُسین یُوم الوُرود.

سِلام مُحرَّم

هَندَه بمَه محرٌم می دلِ غُصٌه بگیتِه -می چُم ِ آب رِوانَه، تِرَرِه یا ایمام حسین

* باز ماه محرم آمد و غصه دلم را فراگرفته اشک‌هایم برای تو روان شده‌اند یا امام حسین

اگر یِزیدِشان هَلِه هَندِه نَفَس کَشِنِن- خدایا بَرِسان فِریاد رَسی یا ایمام حسین

* اگر یزیدیان باز هم نفس می‌کشند (زنده‌اند) خدایا فریادرسی برسان یا امام حسین

محرٌم شُب مِرَرِه مثل روز روشِنِ -اگر گوشِه چشمی مِرِه نیا بُکنی یا ایمام حسین

* شب محرم برای من مثل روز روشن است اگر گوشه چشمی به من نگاه کنی یا امام حسین

هر سال محرٌم که بونو یاد تو آرزو کانِم -که بِیَم در کنار تو یا ایمام حسین

* محرم هرسال که از تو یاد می‌شود آرزو می‌کنم در کنار تو بیایم یا امام حسین

دوبارِه آتِشی بونِم گُر گیرَنِم -وقتی اَلَن وینِم وضعِ کربِلایَه یا ایمام حسین

*دوباره عصبانی و بر افروخته می‌شوم وقتی که وضع فعلی کربلا را می‌بینم یا امام حسین

فقیر و غنی همه تِرَرِه سینه زَنِن -تی بی کَسی یَرِه، تی مظلومیتَ رِه یا ایمام حسین

* پولدار و ثروتمند همه به خاطر تو به سر و سینه می‌زنند برای تنهایی و مظلومیت تو یا امام حسین

زمین کربلا یِه تیکِه از خاک بهشتِه چون -هَلِه کمی از بوی تو دَرِه یا ایمام حسین

* زمین کربلا تکه ای از خاک بهشت است چون هنوز هم کمی از بوی تو دارد یا امام حسین

هرسالی که هَنِه، تی داغ تازه تر بونو ولی- کیه که بهتر بیشناسَه تِرِه یا ایمام حسین

* در هر سالی که می‌آید داغ تو تازه می‌شود چه کسی تو را بهتر خواهد شناخت یا امام حسین.

محمد ولی تکاسی

محرم 1433

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8b/Capreolus_capreolus_2_Jojo.jpg

دریافت فیلم شوکا(بهروز سلملیان)

یک شهروند رامسری تصویری زیبا از بازیگوشی شوکا در ارتفاعات رامسر ثبت کرده است.

https://img9.irna.ir/d/r2/2024/05/05/3/171115600.jpg?ts=1714901355282

دریافت فیلم توضیحات- مهندس کفاشی

img9.irna.ir/d/r2/2024/05/05/3/171115851_480p.mp4?ts=1714904146177

https://sahebkhabar.ir/hermes/irna1/irna1-85466313.jpg?ts=1714910263000

به گزارش خبرنگار ایرنا، کارشناس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان رامسر روز یکشنبه با تایید ثبت ملی مسجد تاریخی "سکینه آباجی" در ضلع شمال غربی میدانگاه اصلی روستای جواهرده به خبرنگار ایرنا گفت: این مسجد تاریخی از یادمان‌های اصیل و با ارزش منطقه و مربوط به دوران قاجار است.

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مازندران، به کوشش‌ علاقمندان میراث نیاکان منطقه و پیگیری‌های سازمان مردم نهاد انجمن دوستداران میراث فرهنگی سخت سر شهرستان رامسر و انجام مراحل اداری توسط اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان رامسر، اولین اثر ارزشمند فرهنگی، تاریخی و مذهبی جواهرده در فهرست آثار ملی قرار گرفت.

"مسجد سکینه آباجی" واقع در ضلع جنوب غربی میدان تاریخی ییلاق جواهرده، در مرداد سال ۱۴۰۲ در فهرست آثار ملی، ثبت نهایی شد و در آذر ماه، از سوی وزیر محترم میراث فرهنگی به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ شد. و تابلوی ثبتی آن نیز در روز‌های آینده نصب خواهد شد.

پیرپاچ

روزگار خوشتررِه چرخ خواردَرِه. کَم ­کَم تی ریش و سبیلِ هم سفید دَکَنه!. هر تار موی تو هزارها تومن ارزش پیدا کانن. یه دفعه وینه تی سر موهم سفیدا با. یا از دار دونیا د یِه هَلَه مو هم ترَرِه نمانستِه! بعضی ها با اینکه ای همه عمر از خدا هگیتِن، هَنده "کال مرغانن" اَمَه بعضی­ها تا پا به سن نی یَنِن، دِ "پیر پاچ مرغانن".

اونوقت تازه به فکر عاقبت کارها دَکِنن. تو کجای ای دونیای خاکی مَن هِسِّه؟ خیلی جار بُشه یا خیلی جیر بِمِه؟. فقط خودت دانِه و خدای خودت.

یِه نصف خلق، شب و روز دو کانِن هَندَه رِسِه نوتونِن. یِه نصف هم شُب بُخواتِن صُبح سر پولدارا بان. ندانِن امسال عید کدام طرف گشت و گذار بُشَن چون قبلا همه جاره بوشا دَرِن.

براره، خواخِره، پیری هم بد دردی­یَه. اگر نوتونستی بی خوشترِه رفع و رُجوع بکنی پس چه بهتره که بَنی، بیشی! تا مردوم دَست هِش ونکنی(سَربار نشوی). پیش زن و بچه شرمنده نوباشی.

عمر زیاد کُردن هم خیلی خوب نی یَه. وَنه شاهد مرگ عزیزان و از دست دادن جگر گوشه هات باشی.

گوتِن: دونیا چند مَن؟ گوتِه: هر چی کول گیتِه!

همیشیک به عاقبت کارهات فکر بوکون. یِه سر قبرستان محلِ دِل بزن. آخرین ایستگاه همه مردوم اوجویَه.

به قبرستان گذر کردم کم و بیش بدیدم قبر دولتمند و درویش

نه درویش بی کفن در خاک خفته نه دولتمند بُرد جز یک کفن بیش (باباطاهر)

https://s18.picofile.com/file/8437745092/IMG_2792%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A8_%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87_%DB%8C%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%82.JPG

کوکب چشمه طرح جدید - جواهرده رامسر سال 1398

چشمه های جواهرده
الف)چشمه ­های داخل جواهرده شامل: چشمه مرحوم آقا عبدالصمد(آقا نجفی)،چشمه ­آقا پیر سیدعلی،چشمه میرعبدالباقی،چشمه رمک محله(بانی ملّا احمد کاکویی) در حوالی رمک محله و مسجد آدینه، چشمه شیخ محمد حسین جلالی جیلانی، چشمه آقا شیخ محمد حسین تنکابنی، چشمه حسین زاده(از ارتفاعات بَرتُل)، چشمه حاج قاسم لاریجانی(فتوک محله جواهرده)، چشمه سلیمان در پای کوه تاک سَر و چشمه مدرسه علمیه آقا سید محمد هادی بن میر محمد رضا (در محل فعلی درمانگاه جواهرده).
ب)چشمه های خارج جواهرده شامل: آب علی(بانی مهندس زین آبادی سرپرست اداره راه ­سازی مسیر رامسر به جواهرده دهه 1340)، چشمه شیخان آب وَر(شوقون آو بُن) در کَمرکش کوه طاق طاق تَلِه، چشمه کَمربُن در کمرکش کوه سه برادر و بالاتر از شُرَک(دارای یخچال طبیعی بنام سَه بُن)، چشمه­ های متعدد بَرتُل در دامنه کوه سرخ تَله و غیره که آب چند تا از این چشمه ­ها در مخزن بتنی ذخیره شده و وارد سیستم لوله­ کشی آب شُرب جواهرده شده است.
جهت استفاده از نیروی آب­ های جاری چشمه­ ها و رودخانه­ ها چندین آسیاب نیز توسط مردم راه ­اندازی شدند که اهّم آنها در جواهرده شامل : آسیاب کریمی در زیر آبشار سفید آبکش(ایسبی آو کَش) در اطراف چشمه آب علی(با همّت محمد حلاجیان) و آسیاب محمد قلی، نوروزی، مشهدی محمد مسگران کریمی، قربان حلاج­ ثانی، محمدتقی، سرآب حدود دویست متری مسجد آدینه، الله قلی[1]و آسیاب پایین مازو و غیره را می­ توان نام برد.


تصویر86- چشمه آبعلی جواهرده رامسر


چشمه آبعلی جواهرده (قبل و بعد از مرمّت1392)

https://s31.picofile.com/file/8472783676/%D8%A2%D8%A8%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AC%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%871402.jpg (مشابه آن در سال 1354 در جیرکوه مسیر جواهرده ساخته شد)


در سال 1385 مصوبه بافت قدیمی و باارزش تاریخی جواهرده توسط اداره بنیاد مسكن مازندران كلید خورد و با جذب اعتبار آن از سال 1388 آغاز گردید. اصلاح و مرمّت بافت معماری خانه­های زگالی و لَت به سر، سنگفرش كردن جاده سمت غرب جواهرده تا میدان بالای جواهرده و درمانگاه در اولویت قرار گرفت. همچنین احداث پارک های جنگلی دست کاشت نظیر صیقل محله و جنگل مشارکتی علاوه بر تلطیف آب و هوای منطقه در جذب گردشگران تأثیر زیادی گذاشته است.

منبع: کتاب در حال ویرایش " رامسر در آینه گردشگری"

[1]-این آسیاب آبی در ابتدای مسیر فلیک دُم به سمت دریاچه قو در تقاطع جاده فرعی ورودی با رودخانه وجود داشت.

دریافت تقویم 1403- با فرمت PDF

سالها سال شود شنبه به نوروز

mwtokasi@yahoo.com

سر کو سامان دریایَه دَارِن هَندَه پولِ دُمال دُو کانِن. ایشانِ دُمالِ کُنی هَندَه گیته نِشَنِه. بِرارِه / خواخِره حرص و جوشِ دونیایَه خیلی نُخوار. "تی جان بُشَا دِ نی یَنِه".گوتِن دونیا چَن مَنِ؟ گوته: هرچی کول گیته!!!! سالها سال شود شنبه به نوروز. تا تو بتونی روی خوش زیندگی هم بِنی!!

یِه نصف خلق خا، هیته سختی کَشَنِن، نُخوارِه کَشَنِن تا یِه موشت پول جمعا کُنِن. هر چی دَارِن خوشته وَگ وَچه شانِ خوشته بالای سر بِنیشته دَارِن. اَرسِه بیَردِه اولاد(بچه هایی که از آب و گل درآمده اند) خا هم کمتر ای روزا به فکر خوشته پَئر و مار هِسِّن!. ویشته دنبال آرزوهای دور و دراز خودشان کوت و پات دَارِن. تا دونیا دل آدم خوب هِسَّه آدم های بد هم وجود دَارِن. فقط به فکر جیب خودشانِن نه دیگران!.

آدم سِواره خبر از حال پیاده نداره. آدم تا خَر دِشته بی، پیاده راه نوشونِه. دِبار هَمسادِه از هَمساده َکَسِن خَبِره دَشتِن.اولادشان خوشته پَئر و مارَرِه جان دَن. اَلَن چی؟

سال دوازده ماه کمتر از هم خبر دَارِن. هر کی با خودش هم قَاره(قَهرِه) تا چی برسِه به دیگران. اینقدر دنبال کار بیخودی اند که از کار اصلی خودشان هم مانِن. بعضی ها زیربار مشکلات زیندگی دِ واسِرسِن. دِ تحمّل ندارِن. اَشانِ تلیک هم دَر بِمَه. سلامتی از همه چی بهتره. "اُ موقع که دندان دَارِه نان ندارِه، اُموقع که نان دَارِه دندان ندارِه"!. تا دونیا، دونیا با چُنین با!

آقا توکل چی بگوته با: کاری بکن بُز دَر ُنشا – اگر دَرشا دِ کین سَر چنگ زَئن فایده ای ندارَه!.

امسال هم پَرسال مُثان خیلی زود بُشا دِ تمانابا. د تی گوش پشتِ بِدی اُنَم دِ تونه!(خواهی دید!). از تو فقط یِه خوبی، ِیه بدی مانِه. بدی دِل هِچّی دِنی یَه. پس تا تونِه به مُردوم خوبی بکن.

نام نیکو گر بماند ز آدمی .......... بِه کزو ماند سَرای زرنگار (سعدی)

https://s30.picofile.com/file/8472047100/javaherdeh_%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_1402.jpg

ای روزا هر کی از راه رِسَنه گونه:

مو فلان کار کانِم اگر فلانی شاخ هالِ بَهَلَّه! اگر تی پُشتِ گوشَم بِدی ایشان کارَم وینِه!. خیلی هارت و هورت زَنن! نی یَه!(اینطور نیست) /؟.

"یِه جُو غیرت خَنِه یِه اَرزن هِمّت". اَلَن همه تِرِه گونِن: اگر اینجوری باشَه مو اُنجوری اُکاره انجام دَ تونوم. هنوز در امّا و اگرها بِمانسِن. خوشتِه دور چرخ خارِن هَندَه وَگِردَنِن هَنِن خوشته اوّلِ جا سَر.

روزی روزگاری "داو"(داب) با اگر سَر بیشی بی تی حرف وَسِه نوشا!. هیته دَرجَنِن ای­کَلَنِن(پاره می­ کنند و می­ریزند). آخر بنده خدا اگر نوتونی کاری بوکونی چَرِه حرفِشه زَنِه تا چند روزی دونیا بر مُراد تو باشَه بعدش چی؟

از خلق خدا نترسِنه از خدا بَتِرس. اگر کاری هم خَنه بوکونی کارستان، به غیر خدا به کمک هِچ کَس چشم امیّد نِدار." دیگری اسب سرنشین همیشیک پیادَه". آهای آدم عاقل، به پیر به پیغمبر، تی روزیَه فقط از خدا بِخَه. هون تِرَرِه وَسِّه. تِرِه در بدترین حالات دستگیری کانِه.

اَلَن خلق یِه مشت پولَ رِه، هر روز به یِه رنگ دَرهَنِن. "خودِه پُلُت دار وَلگ مانِن هر راه باد زَنِه هورو شونِن". "خودِه توسا دار مُثان فقط هَچی دود کانِن". "اُشانِ تَش هَمرَه هِچ کی گرما بوتِه نوتونِه(گرم دَکِت نوتِه)".

زیندیگی هم سَر به جوری دَرِه هم سَر به جیری. "خوشتِه اَسوِ(اسب) تنگ دَکِش". "پشت مَچه گازِه گیر". بِن تی دِل چی گونِه ، عقل هَمرَه وِرِه باپُچ . به خدا توکّل بوکون. به بُشا روزشان حسرت نُخار به روزهای خوش آینده امیدوار باش. ان شاءالله تی دستِ هم خدا گَرِه.

شیر هم به اُ شیرگیری وگردنَه خوشته پِسی یِه هَم نیا کانِه. اگر هم اَلَن به مال و مَنصَبی بَرسی یِه. سری از توی سرها دَر بیَردِه وَگِرد خوشته پِسی یَه هم نیا بوکون بِن کی بی! اَلَن چی وَکِته؟!!!!!!!. سِلامِت باشی.

https://irankojast.com/wp-content/uploads/2018/12/iArbqt9Lk7WvYJhh-1519549585200-247x300.jpg

https://beeptunes.salamcinama.ir/track/cover/47cfdd46-ed67-4abf-a24b-688fca18fc8c.jpg/r/400x400

دریافت فایل صوتی- شومار و عروس

در گذشته مادر شوهر ها در اغلب کارها حرف اول و آخر را می زدند. بچه ها هم به این سیستم عادت کرده و جرات اظهار نظر و عمل بر خلاف رای مادر را نداشتند. چه بسیار عروس هایی که به علت حرفهای مادر شوهر در طول زندگی رنج زیادی کشیده و کاری جز تحمّل مشقّات و ادامه زندگی نداشته اند.از اینرو به مادر شوهر نیز "کل شومار" می گفتند.

تئاتر گیلکی با لهجه گیلکی رامسری

محمد ولی تکاسی

زبان مادر شوهر

در لهجه گیلکی رامسری:

کَل=

۱- معنی اول :فرد نر هر گله که کل گاه نیز می گویند

۲- معنی دوم: فرد قوی و مهاجم

کل شومار نیز یعنی مادر شوهر قوی و قدرتمند که بر همه چیز می خواهد تسلط و اختیار داشته باشد-

کل فیل مارجان: زنی بنام مرجان که مثل یک فیل نر قوی و قدرتمند بود.خدایش بیامرزد.

داستان گیلکی رامسری

عروس: مار پلایه بَنِم کَچالِ سَر وی هوایه بِدَر سَر نوشِه

عروس: دیگ پلو را روی اجاق گذاشته ام هوای آن را نگهدار تا دیگ جوش نیایید و آب برنج نریزد.

شومار: اندی زِرتِه می کاره خَنِه مِرِه یاد بَدِه لوی دوره گل مالی بوکرده تا سیاه نباشَه؟

مادر شوهر: بچه به این کوچکی می خواهد کار من را به خودم یاد بدهد. دور دیگ را گل اندود کردی تا سیاه نشود؟

عروس: اَی یِدا کَردِم

عروس: آخ فراموش کردم

عروس و مادر شوهر دنبال کار خود می روند. بعد از چند دقیقه:

شومار: پُلا سَرشا لوی سَره وِگیر عروس!

مادر شوهر: برنج سر رفت عروس درب دیگ را بردار!

خدابَدَره عروس ! خبری نِیَه!

از عروس خبری نشد.انگار غیب شده است.

شومار: اَی مادیَن(! )معلوم نیه کوجار بوشا؟

مادر شوهر: ای مادیان(!) معلوم نیست کجا رفته؟

مادر شوهر با چابکی تمام درب دیگ را برداشته و آتش هیزم را کم می کند تا برنج ته نگیرد.بعد از یک ساعت عروس بر می گردد.

شومار: کمی گِل بُن دِبی؟؟

مادر شوهر: در زیر کدام خاک بودی؟؟

عروس: بوشابام آب لَک لیباس بشورم

عروس: رفته بودم کنار رودخانه لباسها را بشویم

شومار: تِرَم گونِن زِنِه! اول وَسِه پلایَه باپُچی بعد بیشی روخانِه- طیفیلی

مادر شوهر: به تو هم می گویند زن اول باید پلو را می پختی بعد می رفتی رودخانه طیفیلی

طیفیلی: طیفیله

عروس اگر از خانواده غریبه و غیر فامیل باشد. اقوام داماد نیز او را کم ارزش قلمداد کرده و برخورد های سختی با او داشتند. در لهجه گیلکی رامسر طیفیلی نام دیگر حیوان جوجه تیغی است.

برخورد صحیح با مادر شوهر

خاطرات یک عروس جوان