شاید گیلکی نوشتن اَمِرَره  سخت باشِه- ولی اینه باید بدانیم گیلکی زِبان مادری مایه و هِچ کَس نوتونِه اونِه از امه وِگیره.

گیلکی نوشتن و گیلکیَه دٌرست خواندن هٌنره و کار هَر کَسی نِیه.

 به هَر حال تِرِه گوتِنَرِه٬ ای قسمت فقط گیلکی نویسَنِیم و گیلکی خوانیم.

البته ناگفته نمانِه اَمِه لهجه نه مازندرانیه و نه گیلیکی (دیلمی و تالشی) بَلکِه مخلوطی از ای دو تَیَه و وِرِه گونِن  گیل گالشی.

لهجه گالشی اصیل تر و سخت تره تا لهجه گیلیکی رامسری که در مناطق کناره دریا از اون استفاده کانن و متاسفانه با زبان فارسی مخلوط بابا. 

چون رامسر بین دو منطقه گیلان و مازندران قرار بگیته  وی مردوم لهجه هم مخلوطی از ای دوتیه.ای لهجه یه   گیل مازی هم گونن.

اگر تونِه بتاو        اگر نوتونِه یه کم بداو     

بعد هَر وَقت بوشِه ماس گٌلِه سَر٬ کَچَه تَوِد اَمِرَرِه.

 نمونه داستان کوتاه به زبان گیلیکی:

یه روز یه گالش وَچه شادِبا سِرگاه  بین راه یِه کیجایَه وینِه. کیجَه وِرِه گونِه: مِرِه نِگیری!!!!!!.

وَچِه گونه: می دَس خا طَلا(خروس ) دَرِه ٬ می سَر خا کٌلاه نِیَه٬ می دوش سَر هَم خا کَلا(کوزه بزرگ ) نِیَه . مو چٌتَه تِره وَنِه بِگیرِم(یا چٌتَه تِرِه گیتِه تونِم).

کیجَه بوگوتِه : طَلایَه نِیَنِه کَلا دِل تی کٌلایَه هَم  نِیَنِه کَلا سَر. اَمِه مِرِه دٌو دَنِه گَرِه.

ترجمه:

روزی پسر یک چوپان به آغل گوسفندان خود بر می گشت. بین راه یک دختر را دید. دختر به او گفت من را نگیری. پسر گفت: خروس در دست من٬ کلاه بر سر من و کوزه بزرگ سفالی بر سر دوش من است من چگونه می توانم تو را بگیرم.

دختر می گوید: خروس را داخل کوزه کرده و کلاه را هم بر سر کوزه می گذاری بعدأ من را دنبال کرده و می گیری.

نتیجه:

دختره پسر چوپان را دوست داشت و از این طریق راه را به او نشان می داد تا به مٌرادَش برسد.

اَتِنا=حاجی لک لک =(atәna)

http://thm-a01.yimg.com/image/3f00f59a54baa0c6

 ای پرنده سفیده و   دراز پا دَره . بخاطر همین هَم هر کی قد بلنده وِرِه گونن اَتِنا .

گهگاهی آب کنار-روخانه کنار –زمی مرز سَر خوشترَرِه پِلاسِه و چوب خشک مثان یه پا سر هسسنه و ماهی –وزغ یا سوسکهای آبزی یَه گَرِه و خارِه.

ترجمه:

حاجی لک لک یا اتنا (لهجه گیلکی رامسر)

این پرنده سفیدرنگ بوده و و دارای پاهای درازی است. بخاطر همین هم هرکسی قد بلند است به او اتنا می گویند. گاهگاهی در کنار آب-رودخانه و زمین های کشاورزی(برنجکاری) حیران و سرگردان بوده و مثل یک چوب خشک رور یک پا می ایستدتا بتواند ماهی-قورباغه و یا سوسکهای آبزی را شکار نموده و آنها را بخورد.

حال به چند زبانزد که به آن هِچ مِچه نَقل (چیستان) می گویند و  مسلط بودن به لهجه گیلیکی توسط افراد را به نمایش می گذارد و بین مردم منطقه رواج دارد می پردازیم:

 ۱) ایجه درازه تا کوه      اُنگوشت به کینِ کوکو    اگر تونِه (اگر مَردِه) بوگو؟

ترجمه: از اینجا تا کوه فاصله زیادی دارد

انگشت را نمی توان به ماتحت پرنده ای مهاجر به نام کوکو در جنگل گذاشت

اگر می توانی(اگر مرد کار هستی) جواب این چیستان را بگو

جواب : رودخانه

2)گِردِه ولی آغوز(گردو) نِیَه – زَردِه ولی طیلا  نِیَه؟

ترجمه: گرد است ولی گردو نیست و زردرنگ است ولی طلا نیست

جواب: تخم مرغ

اگر کسی بتواند پنج مرتبه و بدون اشتباه این خبرها را بخواند  میزان تسلط او به لهجه گیلکی مشخص می گردد.

1)سه شنبه شُستا عُروسیَه

ترجمه : روز سه شنبه  در محلی به نام شُستا عروسی برگزار می شود.

شستا : نام محلی است در جاده میرزا کوچک خان(هریس) رامسر و در ابتدای راه جنت رودبار).

ویرایش شده توسط یه رامسری از طریق بخش نظرات:

سو سوشنبه شستا عروسیه
یعنی: سه تا سه شنبه در شستا عروسی هست

                                                 . (با تشکر روزی دو قاشق)

2) سرکه تُندِه می تُک به تُکِّ     مو نُخارِم تُندِه سِرکه  سه دفعه

ترجمه: سرکه تند است و من سرکه تند را نمی خورم سه دفعه آن را می گویم

 توجه:

شِمِه هم اگر حرفی٬ صحبتی دِرین جار مٌثان تونین اَمِه دَس بَرِساندینین تا بقیه هم بِدانن شٌمِه گیلیکی زِبانین و گیلکیَه هَم دوس دَرین.

مَثِلَن راجع به تی تی (تی تَه) بَهار نارنج و جشن ها گلکار روز مچد آینه مثان اَمِرَرِه بِنویسین.

سفارش یه نفر گالش به خودشه وچه:

ترجمه: سفارش یک نفر گالش به پسر خود

پسر جان خودشه پاپوش داکان-

پسر جان پاپوش و کفش خودت را بپوش

کولر وگیر -پوسن کلایه سر بنه

شولا را بر روی دوشت بیانداز- کلاه پوستی را بر سرت بگذار

- لیباس(جامه) داکن

لباس خودت را بپوش

-تاره وگیر-

تبر را بردار

مچه پشته گازه گیر- غیرت وگیر-

همه زورت را جمع کن و با غیرت باش

اگر مردیت دره  باشو  ورگ چال سو

اگر مردانگی داری به محلی به نام کنام و آشیانه گرگ برو

یه خرس امه ماله بته

یک خرس گوسفند ما را گرفته و شکار کرده است

باشو امه مال وی چنگ من در بیر وگیر خوشترره.

برو و گوسفند ما را از چنگ  خرس آزاد کرده و آن را برای خودت بردار.

توجه بکنید:

تا الن چند نفر پیغام پسغام هدن امرره ویشته از اینجور مطالب بنویس تا امه خودشه زبان همره بیگانه ونکیم. بهتر نیه شمه هم همین الن مرره از کار و کاسبی و دلبستگی های خودتان بنویسین. آب در کوزه خودتانه اونه از مو نخائین در خودتان جستجو بکنید.

اَمِه بمِم  شِمِرِه کََسِن هَمرَِه پینیک بَزنیم نه این که دَردِه  شَرَر  گینیم.  

ترجمه: ما آمدیم تا شما را به همدیگر پیوند بدهیم نه اینکه درد و غم و غصه هایتان را زیاد کنیم.

مو دانِم شِمِه کَچال دِل خیلی تَش دَرِه نخانیم وِرِه پو بزنیم ویشترا باشَه.

ترجمه :من می دانم که در آتشدان شما آتش زیادی وجود دارد و نمی خواهیم با فوت زدن آن آتش را بیشتر کنیم.

همیشیگ شِمِه دٌعا گویَم ٬

موفق باشید . 

ا