منبع: کتاب در حال ویرایش"مقدّمه­ ای در نام­گذاری ماه­های ایران

تهیه: محمد ولی تکاسی

 http://dc662.4shared.com/img/LF8w9kbAce/s7/14e625c8f30/kabiseh_deylami?async&rand=0.9565423807027228

مبدأ گاه شمار دیلمی از مرگ یزدگرد سوم(651 میلادی مطابق با 27 شوال 31 هجری قمری) عنوان شده است. هر ماه دیلمی 30 روز است و در پایان این 12 ماه كه جمعا 360 روز می گردد، 5 روز قبل از نوروزماه 10 و11و12و13و14مردادماه شمسی كه "پنجك" نامیده می شود به روز های سال اضافه می گردد. هر چهار سال یك بار یك روز به پایان پنجك افزوده می شود كه "شیشك" یا "ویشك" نام دارد.در پنجك كه تقریبأ در میانه تابستان قرار     می گیرد جشن آبریزان برپا می شود. در جشن آبریزان مردم در كنار آب روانی گِرد می آیند و برای زدودن بدی ها و پلیدی ها بر هم آب می پاشند، به این امّید كه آب جاری پاك،  ناپاكی و آلودگی و ناراستی را بزداید و هركس در ورود به سال نو پاك و بی غَش باشد. سال دیلمی به 4 فصل تقسیم می شود: بهار، تاوِسُّن(تاوستان)، پئیز و زمِسُّن(زمسّان)(7).آغاز سال دیلمی 12 تا 15 مردادماه شمسی و آغاز سال طبری(تبری) و سنگسری از 12 تا 17 مرداد ماه شمسی است و در هر دو روش سالشماری نیز کبیسه محاسبه می شود.

آغاز سال دیلمی(گیلانی) از  دوازدهم(در برخی منابع از پانزدهم) تا هفدهم مرداد ماه شمسی است و ماه های آن عبارتند از :  ۱ - نوروزماه[1] ۲ - کورچ ماه ۳ - اَرِیه ماه ۴ - تیرماه ۵ - مٌردال ماه ۶ – شَریر(شَروینه) ماه ۷ – اِمیر(نِماه)ماه ۸ - اَوِل ماه  ۹ – سِیا(سیاه) ماه ۱۰ – دِیا(دیر)ماه ۱۱ – وَرفِنه(وَرفه نیا) ماه ۱۲ - اِسفَندار (اسفندیار)ماه(6).

در شهرستان رامسر نیز رفتن به پنجک گرما(آب گرم معدنی) و خوردن دوشاب حلوا و نخوابیدن قبل از تحویل سال جهت پاکی و بیمارنشدن در سال جدید و دید و بازدیدهای نزدیکان در ایّام نوروز نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.