معماری مسجد

دیوارهای مسجد از چوب و گل و بدون شمع یا ستون بود. چوب های قطور و گرد، دو ردیفه تا سقف روی هم قرار داشتند. این گونه دیوارها را در گویش محلی «داروارجِن» می نامند و هنوز هم خانه های داروارجنی در روستاهای مازندران بیش و کم به چشم می خورد. برای مهار شدن زاویه های دیوارها و استحکام بخشیدن بنا، در لبه هر دیوار دو اصله چوب گرد بلند نبه درازای 5/12متر در چهار زاویه روی هم قرار گرفته و آ« را محکم بسته اند و این استحکام به تحوی بود که با گذشت 370 سال از عمر آن هیچ خلل و آسیبی بر آن وارد نگردید. عجیب تر آن که این چوب ها بی آن که رنگ آمیزی شده باشند چنان سالم و ایمن از کرمخوردگی باقی مانده بودند، که گویی دیروز آن را بریده اند.

درازای و قطر زیاد چوب ها حکایت از آن دارد که جنگل در مجاورت مسجد قرار داشت و گرنه حمل آن از راه دور با توجه به وزن سنگین و بلندی آن دشوار می نمود. هنوز آثار کوره های ذغال در تپه «وِرگِ چال سُوسَر» که فاصله زیادی با مسجد ندارد به چشم می خورد.

بنای مسجد به شکل مربع5/12×5/12 بود و دو سر نعل (حمال) داشت وهر سر نعل، روی سه ستون چوبی قطور که بعضی از آ« ها ساده و بعضی دیگر به صورت لاچ لنگری هفت و هشت استوار بود. بالای سر نعل ها واشان کشی شده، یعنی در فواصل معین تیرهای گرد چوبی قرار گرفته بود که در محل آن را «بام دار» گویند. فاصله میان واشان ها و سربندی، به جای ستون های چوبی، زا دار وارجن های مخروطی شکل استفاده شده و روی سربندی لت پوش بوده است. دو در وردودی یک لنگه ای به سمت شمال باز می شد. سمت راست، در ورودی مردان و سمت چپ، در ورودی زنان بود. به طور کلی درهای ورودی مساجد هشت گانه جواهرده به سمت شمال گشوده می شود. در های قدیمی مسجد کنده کاری بوده و بر «بائو» و «پاسار» های در، کنده کاری و «اسلیمی» های بسیار زیبایی داشت که متاسفانه در تابستان سال 1332 از جای کنده و روی بام نهادند و به جای آن در های چوبی معمولی کار گذاردند. در های یاد شده در آتش سوزی اخیر کاملا از میان رفت.