گاهشماری رايج، ميان مردم ديلمان-گيلان از بُن و ريشه وابسته به گاه شماری باستانی ايرانی (يزدگردی قديم) بوده است و سال‌شماری يزدگردی قديم، بنابر روايات ايرانی و هم‌چنين براساس محاسبات نجومی، کهن‌ترين سال‌شمار ايرانی محسوب می‌شود. گاهشماری باستانی ديلمی، از دوران کهن تا زمان انتخاب يک روز کبيسه با نام  ويشک (vishak) و نگه داشتن آن، گاه‌شمار مورد استفاده مردم و حاکمان اين منطقه بوده و سالی «گَردان» محسوب می‌شد.

يعنی آغاز سال آن که در ابتدای اعتدال بهاری قرار داشت، در هر 1315068/4 سال، يک روز از مبداء (اعتدال بهاری) فاصله می‌گرفت. اين چرخش تا 929 سال ادامه داشت و سرِ سال، 225 روز از مبداء فاصله گرفت و به نيمه تابستان و زمان خرمن و برداشت فرآورده‌های کشاورزی و دامی رسيد. اين هنگام مناسب‌ترين زمان برای پرداخت ماليات و خراج به حاکمان بود. از اين روی با انتخاب يک روز کبيسه به نگاه‌داشت سال مبادرت ورزيدند و انجام اين کار، نخستين تجربه و اقدام در انتخاب سال و مبداء خراجی در گاهشماری‌های ايرانی است.

 با توجه به آن‌چه که گفته شد، مردم ديلمان، وقتی که سر ِ سال (آغاز سال) باستانی به نيمه‌های تابستان رسيده بود، با انتخاب يک روز کبيسه در هر چهار سال با نام «ويشَک» سال را در همان جا که بود نگاه داشتند.

 سرود گروهی که گرد آتش نوروزی می‌خوانند:

"گوروم، گوروم، گوروم بل     نؤروز ما و نؤروزبل     هر سال ببی سال   سونو ببی خانه‌واشو"

ترانه ای که مطالعه نمودید برگرفته از وبلاگ سال تی تی ((http://www.saltiti.com است.

گالشی نوروز

نوروز، روزی از نو بَرِسَه                                       هرکی خاتِبا تا اَلَن دِ  وَرِسَه

نوروز، روز تازه و نویی دوباره رسید- هرکسی که خواب بود اکنون بیدار شده است

یک سال بِنیشتِم تا بهار بِمَه                                             هَندِه می دلِ دِلدار بِمَه

یک سال انتظار کشیدم تا بهار آمد-  بازهم دلدار من آمد

چَرِه لا خوندِ دوستی ما اَندی وِلِ                                           تونیم پینیک بَزینیم اَمِه دِلِ

چرا ریسمان دوستی ما اینقدر شَل و سُست است-ما می توانیم دل های خود را به هم پیوند بزنیم

شاید بُشام تا سَرِ بُلَندی                                                       مُو ایران خَنِم با سر بِلَندی

شاید تا سر کوه بلندی رفتم - من ایران را با سربلندی و افتخار می خواهم

نوروز بَل تَش، می دلِ مانِه                          شُعله زَنه اینِه رَسم ِ زُِمانِه

آتش جشن نوروزی مثل دل من است-که زبانه می کشد این رسم روزگار است

گُرُوم، گُرُوم ، گُروم ، گُرُم                                         خُلکایَه داکان زیرِ  بُرُم

گُرُوم، گُرُوم ، گُروم ، گُرُم- ذغال بر افروخته را زیر چوب با شاخ و برگ فراوان بگذار

سرودی که هنگام آتش بر افروختن در سال نو (نوروزبَل ) می توان زمزمه نمود.

"گُرُم، گُرُ م ، گُرُم بَل  نوروزماه و نوروزِبَل   هرسال باباشَه سال نو   بیَه نور، اَمِه روزیَم نو"

توجه:

امسال نیز مراسم نوروز ماه گالشی استان گیلان در تاریخ ۱۶/۰۵/ ۱۳۸۸در محل دیلمان (منبع: سایت موسیقی گیل و گالش) و در استان مازندران در محل جنت رودبار شهرستان رامسر در اواخر مردادماه ۱۳۸۸ برگزار خواهد شد.