بی شک ضرب المثل ها نیز جزئی از فرهنگ ماندگار مردم برای بیان صریح تر خواسته ها و امیال انسان ها و مردم در یک منطقه بخصوص است.

در تعدادی از این ضرب المثل ها وقایع تاریخی مهم ، ولادت و یا فوت علماء و دانشمندان، جنگ و گریزها ، روی دادن وقایع طبیعی و غیره نیز لحاظ شده و  این ضرب المثل ها  در شرایط متفاوتی پدید آمده و مصداق می یابند.

با گذشت زمان نیز این ضرب المثل ها بعد از اندکی تغییر و بعضا تحریف شده  در اذهان و خاطره ها باقی مانده و چون چراغی راهنمای نسلهای بعدی می شوند.

از نمونه اینگونه ضرب المثل ها تولید زبانزدهایی است که ریشه دینی داشته و بعد از اسلام آوردن ایرانیان رواج یافته اند.

 ضرب المثل هایی نظیر:

1-     ظلم کننده خوشترِه کَشَنِه

فرد ظالم به سزای عمل خود می رسد.

یادآوری: قیامت هی دُنیا دلِه

2-     خدا دیر گیره امّه شیر(ه) گیره

خداوند دیر به حساب اعمال بندگان رسیدگی می نماید اما حسابرسی بسیار سختی است.

3-     اوجو خوده کوفه مانِه(صحرای کربلا یه)( بازار شام =درهم برهم بودن مکانی)

آنجا مثل کوفه جای بدی است.مردم بدی دارد که دین خود را به چند درهم فروختند و مولای خود را تنها گذاشتند.

4-گدای سامرایَه

نظیر گداهای شهر سامراء بسیار بد پیله هستند و اصرار می ورزند.

4-     هم با یزیده هم با امام حسین

5-     به سر عُمر قسم

کنایه :قسم دروغ خوردن

7-مسلمان نیه  موس اَلمانه

 مسلمان اسمی است نه مسلمان واقعی

8-آوِه آب کَشَنِه

آب را دوباره با آب می شوید. (وسواس داشتن کسی برای تطهیر شدن)

9- هوایَه (باده) صلوات دَنِه

به باد هوا صلوات می دهد.

کنایه: از افراد خر مقدس و کم اندیشه در انجام امور و فریضه های مذهبی.

10- فلانی خانه دل شمره مانِه

فلان کس در خانه خود مثل شمر بد اخم و عصبانی است.

و .......