منبع:محمد ولی تکاسی

از زمانی که انسان برای فهماندن منظور خود از آواها و اشارات مختلف و نقاشی کردن بر روی در و دیوار غارها با تجسم اشیاء- درختان و حیوانات پیرامون خود موفق به کشف دستور نگارش(زبان گفتاری) شد شاید میلیونها سال گذشته است. انسانها بسته به محیط کار و زندگیشان و شرایط طبیعی و فطرت خدادادی خود مجبور به ارتباط با دیگران هستند.تاکنون حربه ای بالاتر از زبان گفتاری نتوانسته است این ارتباط قوی و محکم بین انسانها را به وجود آورده - امتداد یافته و در گسترش فرهنگ و آداب و رسوم قومی خاص تا این اندازه مورد توجه قرار گیرد. زبان نوشتاری(همراه با دستور زبان) و زبان گفتاری(بدون دستور زبان که منتج از گویش ها است و زیر شاخه های آن  لهجه خوانده می شوند) از دیر باز مدنظر دانشمندان بوده است. شاید روزی برسد همه مردم جهان جهت همبستگی بیشتر از یک زبان واحد در کارهای محاوره ای و انجام امور حقوقی و حقیقی خود استفاده نمایند . اما شناساندن ویژگیهای منحصر به فرد بعضی از این گفتارها و زبانها و گویش ها و در نهایت لهجه ها می تواند سرآغازی جهت شناساندن فرهنگ ها-آداب و رسوم ها -طرز تفکر مردم یک منطقه نسبت به محیط پیرامون خود و نگرش افراد بیگانه به آنها باشد.در این راستا معرفی و شناساندن  لهجه رامسری از گویش گیلکی منتج از زبان فارسی می تواند راهگشای دانش پژوهان و فرهیختگان علم و ادب در حیطه زبان فارسی باشد. مردم منطقه نیز با درست شناختن این لهجه و تغییرات زیادی که در طول زمان با واردشدن کلمات بیگانه در آن بوجود آمده است می توانند نسبت به اصلاح و بهبود لهجه گیلکی رامسری خود اقدام فرمایند.

در حا حاضر برای "خفاش"  از کلمه "کورشاپر" و برای شیره انگور و خرما و خرمالو جنگلی از کلمه "دوشاب" کمتر استفاده می شود. این کلمات نیز رفته رفته در اثر گذشت زمان و عدم استعمال به دست فراموشی سپرده می شوند و در جریان تغییر یک لهجه و گویش در نهایت اثراتی تاثیر گذار و غیرقابل برگشت بر روی زبان خواهند گذاشت.

زبان نوشتاری و زبان گفتاری نیز همچون تاریخ در حال تغییر و تکامل است.ولی به چه قیمتی! آیا یادگیری یک زبان باعث  می شود ما زبان آباء و اجدادی خود را که یک دنیا از علامات-طرز تفکر و بینش در گذشتگان در شرایط مختلف زندگی  را از دست بدهیم.

 یا اینکه همگام با یادگیری زبان جدید نظری نیز به پشت سر  داشته باشیم. ما می توانیم در حفظ و احیاء فرهنگ و آداب و رسوم قدیم خود که از طریق زبان از نسل گذشته  سینه به سینه نقل شده تا به دست ما رسیده است کوشش نماییم و آنها را پاس داشته و به نسل بعدی منتقل نماییم.

آموزش لهجه رامسری با گویش گیلکی(شامل ۱۰ درس)

چکامه ی ایلمیلی و مقالاتی راجع به گیلکی

گویش های گیلکی رایج در استان گیلان

ویژگیهای مصدر گیلکی

نکاتی راجع به زبان دیلمی

نقشه راهنمای زبان منطقه گیلان و مازندران

لغت نامه دهخدا

دانشنامه ایرانیکا