مسیرهای راه جاده ییلاقی جواهرده رامسر:

الف) از راه رودخانه

1-فاته خانی شر-پسه رولات-کلالُم-نرنا-پوسه لسه-حسن نیشکه-سُمسه کش-لرگ په-ترنگ پشت-لتره کش-ترامه گه دشت- کافر گولو-کُل سم-اژده لم-تولئن چال- تیجه میر-بابُران(چشمه آب  خروم پشته اوه)- دوشان کو – ایلتاسره – چوتک – بازه رش- فیلیک دم- پوداره سر(جیری میدان) -  جوردی.

2) راه مخصوص مردم گاورمک از راه پوله راه

گاورمک-شرکت جهان-لوکه چهر- سیم- لم سره- خشکه حالگه پشت- ترنگ پشت-لتره کش-ترامه گه دشت- کافر گولو-کُل سم-اژده لم-تولئن چال- تیجه میر-بابُران- دوشان کو – ایلتاسره – چوتک – بازه رش- فیلیک دم- پوداره سر(جیری میدان) - جوردی(جواهرده).

 3) مسیرهای فرعی

اردئه بن-چوکاسره پشته-تمیجان کری- نیسه لم –شاداره چکه- راشمه دره(آبشار بین راه جواهرده) – بارجه لم –چکه لم – ایسپه تاشه – کرسنگ دیار– چاکه دشت- زه لم – تولیگه چال – ایس پرک – چوشمه آوه کش

ب) از راه کوه (رجه راه)

1-تَلاکین-کُنِه پُتَک- پُتَک – دوراگه سر(دوراگه سه)

2-توبن – وجره گه بن- دوراگه سر

--دوراگه سر-پسه رو- زیارتگه سوسه- گل برده گه رابن- پُتَکه روخانه- پُتک(تازه پتک)-

4-تلاکین- کُنِه پتک- تازه پتک-چشته کو- ول اوهگه سه- زمی گه سه-جورحلگام پشته- سکته سه- به هاله- تیرانی-آهین پُچان- سرگله (سرخه گله چاک)-پلنگ بوته مالگه-سیه تول- دوتر مارگردان- تُساکله سره- خریزانه بن-وازوازانه تنگه-بارگا (جیر بارگا،کنه بارگا)-جور بارگا(تازه بارگا)- هسی هاله- چاله سه- گل ورگنه-تاشه گوش-سرپشته-دوهاله خانی-داردچین لاکه-یه هاله خانی-چینی کوه-بی خدا کش – سیرسی-کلجاره گه دشت-جور جیرکوه-کینوره دره-سلمله پولو-پشتوسو- سلمل(محل استخر بزرگ آب)- اسله سه – جوردی(جواهرده).

پ) جاده آسفالته از رامسر

1-رامسر- لات محله – اشکنوکوه- من لات- بامسی- ولگام لَم( محل گیاه پیچک)- دُرمُد- راشمه دره(آبشار بین راه جواهرده)-زرودک( زوره)- جیرکوه- سَلمَل-فیل دم(فیلیک دم)(دریاچه قو)-  جوردی (چشمه آب علی و ابتدای جواهرده ).

 منابع مورد استفا ده:

1*-غدیری،جلیل- فرهنگ گویش محلی رامسری(دوسویه)- تهران- انتشارات راه ابریشم- 1386

2- آقای کریم محتشم کریمی.

3- محمد ولی تکاسی

جهت دریافت رایگان و دانلود فصل های آن می توانید

اینجا را کلیک نمایید

ترانه ها و واگویه ها مردم رامسر نشان از عشق و وفاداری به همسر و طبیعت زیبای شمال دارد که با بیانی ساده و روان سرگذشت زندگی این قوم در کناره ساحلی دریای خزر را به نمایش می گذارند.

هرچند که توسط نگارنده این وبلاگ که سالها سرگرم جمع آوری آنها می باشد راه اندازی و ایجاد واحد سمعی و بصری در انجمن اهل قلم شهرستان رامسر با ادله کافی جهت جمع آوری این نغمه ها و صدای خوانندگان -ترانه سرایان و شاعران ماندگار و امیری خوانان رامسر برای دبیر محترم آقای حسن رحیمیان ارسال شده است. تا خدا چه بخواهد !!!!!!!.

ترانه هایی نظیر:

تو آب اون دسی مو آب این دس

توبلند بالا  تی آبرو پیوست

تو بلند بالا می عاج گردن

هرکس دل بده ونه هونو باردن

ترجمه فارسی:

تو در آنطرف آب(رودخانه) هستی و من اینطرف آن

تو قد بلند و دارای ابروی پیوسته هستی

تو بلند قامت و دارای گردنی مثل عاج فیل هستی

دل به هر کسی دادی باید با او هم ازدواج کنی

 و..........................

مجموعه ترانه های رامسری که گیلمازی و یا گیلگالشی است آن چنان بسیار است که بخشی را در این جا نقل می کنم.

 این ها که به دو شکل کله سری و گهره سری خوانده می شود، مجموعه ترانه های عاشقانه ای است که بسیار زیبا و شیوا سروده شده است. مساله جالب در این اشعار آن است که همواره شاعر و سراینده ناشناس آن زنی است که درباره عشق خویش و یار خود که گاه از آن به نامزد تعبیر می کند سخن می گوید. این شاعر ناشناس همواره در تالار و بهار خواب ایستاده است و یار خویش در در باغ اطراف می بیند که در میان بوته های گزنه و خار ایستاده و یا در پس پرچین و یا درختی به او می نگرد. عدم دسترسی در این جا به خوبی نموده می شود. البته با توجه به فرهنگ پیشین مردم منطقه حتی رامسر که نامزد بازی را سخت می دانستند و شرایط دشواری برای دیدار دو عقد کرده حتی عروسی و گیشه شدن فراهم می آورند به نظر می رسد که مخاطب نامزد عقدی است که هر روز برای دیدار یار و همسر خویش ناچار بود که از پس پرچین او را ببیند. خودم بارها دیده ام و شنیده ام که شخصی برای نامزدبازی در میان گزنه ها افتاد و یا وابستگان دختر و همسر در دوره نامزدی وی را در گزنه ها و باغ ها تعقیب کرده اند. این دیدارها روزانه و شبانه شرایطی برای نامزدها فراهم می آورد که دلتنگی خویش را این گونه بر زبان آورند . در این جا بخشی از این ترانه ها رابرای اشنایی خوانندگان با ترجمه فارسی و برگردان دری می آورم. 
یار تازه
تلار جور بوشوم ، ای سر تا او سر
دسه دسمال بنم ، سرکه کله سر
بوشو یار بوگو، خاکآبه وی سر
تازه یار بگیتم ، تی سر سگ سر
ترجمه:
از این سر تا آن سر بالای تالار و بهار خواب رفتم 
دستمال دستی را روی در خم سرکه گذاشتم
برو به یارم بگو ، خاکروبه ها بر سرش باد 
من هم رفتم یاری دیگر گرفتم . برو سرت خود را همانند سگ بر سر بالین سگی دیگر بگذار که این اندازه بی وفا بودی.

دل خواه
تلار جور بوشوم، یه گولو بوخوندم 
سر جور بگیشم ، خودا دوخوندم 
خودا ! خودا! تو می دل خواه برسان 
اگه دلخواه نی یه ، مرگ برسان 

ترجمه :
بالای تالار و بهار خواب رفتم و در فضای باز آن یک گلو خواندم
آن گاه سرم را بالا گرفتم و خدا را خواندم 
خدایا خدایا تو دلخواه مرا به من برسان 
اگر دلخواه نیامد دیگر مرگ مرا برسان

درزن نازک
می یاره کو گردنه ؟ باغ و بولاغه
خو پا تمش زنه ، خانه چولاقه
ایلایی مو بوبام، درزن نازک 
تی پا تمش بکنم ، می جان نامزد
ترجمه :
یارم در کجا می گردد؟ در میان باغ و بولاغ
در این گردش باغ برای دیدن من که بر روی تالار ایستاده ام پایش را خار می خراید و در پایش می نشیند و دیگر توان آمدن به بیرون خانه را ندارد ؛ زیرا شل و چولاق شده است.
خدایا (الهی ) من سوزن نازکی شوم 
خار را از پایت بیرون کشم تا دوباره از خانه به باغ آیی ای نامزد مهربان من.

منبع:حسن منصوری وب سایت سماموس

از راست به چپ

۱)

۲)حسن رحیمیان مدیر عامل انجمن دوستداران میراث فرهنگی و دبیر انجمن اهل قلم شهرستان رامسر

۳)عیسی خاتمی مدیر عامل انجمن اهل قلم و سرپرست موزه تماشاگه راز شهرستان رامسر

۴)

دیر زمانی نیست که از تأسیس انجمن های مردم نهاد در شهرستان های استان  از جمله رامسر گذشته است. مسئولین دلسوز و آگاه این نهاد ها با کمک مردم علاقمند توانسته اند حکومت مردم سالاری را به اثبات برسانند . این افراد متعهد  کاری که ادارات ذیربط در طول سالیان متمادی علیرغم میل باطنی بعضی از مسئولین محترم و ذیربط نتوانسته اند انجام بدهند به مرحله اجرایی و کاربرد رسانده اند. شاید در اذهان برگزاری جشن های ترمه سینزه-مرمت و بازسازی ابنیه فرهنگی و تاریخی همچون کتابخانه -قلعه مارکوه و راه اندازی نهضت چا پ و نشر کتابهایی در زمینه معرفی رامسر و گیلکی رامسری که هنوز هم در بسیاری از علاقمندان جایگاه ویژه ای دارد را می توان از جمله این کارها برشمرد.

 کاری که می بایست ده ها سال قبل انجام می شد. استفاده از روش علمی جهت جمع آوری اطلاعات-بازسازی-ترجمه-نشر و گسترش فرهنگ گیلکی رامسری بر عهده تک تک افراد این مرزو بوم بوده و این امر نشان از رونق و رشد آگاهی مردم خصوصأ نسل جوان و تحصیلکرده جزء نگر دارد. نسلی که به آنچه دارد و داشته است می اندیشد نه به آنچه که خواهد داشت و در آرزوی آن به سر می برد.

 تا تو نگاه می کنی کار من آه کردن است

    تخته سر چی چشمانه مو بنم این چه نگاه کردن است