گیشی سنگ چهارشنبه نوزدهم دی ۱۴۰۳ 10:34

در قدیم عروس را سوار قاطر کرده و در کنار چشمه آبعلی در ابتدای دهستان ییلاق جواهرده به دست داماد می سپردند.عروس و داماد هم برای آنکه توسط اهالی بهتر دیده شوند بالای آن سنگ می نشستند. به این سنگ بزرگ "گیشی سنگ" یعنی سنگ عروس می گفتند.

داماد یک دستمال پراز نقل و سکه های ریز و درشت و یک نارنج، انار و یا سیب در دست می گیرد و در ملاقات با عروس ،میوه را طوری می اندازد که از بالای سر عروس بگذرد.گاهی نیز داماد دست عروس را می گیرد و با خود به خانه می آورد.در حیاط خانه داماد , مُطرب می نوازد و آهنگ های شاد می خواند.

آشپزها که معمولا زنان همسایه هستند رقص می کنند (کتره-ملاقه یعنی با کفگیر و ملاقه خورشتی) . روی سر عروس و داماد از هر طرف پول و نقل و برنج می ریزند, که سکه ها را بچه ها و زنان اطراف جمع می کنند.
وقتی که عروس و داماد وارد خانه می شوند, این زنان کتره و ملاقه چوبی با آهنگ مخصوص روی هم می کوبند و با صدای ضرب آن به همراه کوبیدن روی سینی و یا تَشت , رقص و پایکوبی می کنند.

*تخته سنگ بزرگ دیگری هم در میدان پایین تر از مسجد آدینه جواهرده قبل از درخت بزرگی به نام "پودار" وجود داشت که به دلیل ساخت و ساز (و به احتمال برای یافتن گنج) آن را نیز از بین برده اند.

برخی آن را هم "گیشی سنگ" می نامیدند. که بچه های کوچک تر و دختران با آب دهان روی گل سنگ ها را خیس نموده و با درست کردن رنگ حنایی آن را بر کف دست خود می مالیدند.

این تخته سنگ احتمالا برای جمع شدن مردم محلی و برای بدرقه مهمانان ورودی به جواهرده یا خداحافظی از زائران مشهد و کربلا همراه با چاووش خوانی از محل آبشار دارالوداع(دارالفدا) تا این تخته سنگ در جواهرده رامسر کاربرد داشت. این امر نیازمند پژوهش و بررسی های بیشتری است.

*کَترا: آلتی است چوبی, از قاشق بزرگتر و با لبه پهن, برای کشیدن پلو از دیگ(شبیه کفگیر)

نوشته شده توسط محمد ولی تکاسی  | لینک ثابت |

آهن پوچان(آهین پُچان) پنجشنبه سیزدهم دی ۱۴۰۳ 10:2

عکس: ستار فلکی مقدم

https://s32.picofile.com/file/8481779534/%D8%A7%D9%87%D9%86_%D9%BE%DA%86%D8%A7%D9%86.jpg

( آهن پچان ) /aahan pachaan/ منطقه ای در راه جواهرده(جوردی)رامسر که آثاری از ذوب فلز، در مقیاسی ابتدایی مشاهده شده و به مقدار زیادی براده های آهن در آن اطراف پراکنده است.

در این منطقه که یکی از گذرگاه های مالرو از راه پُتک به سمت جواهرده بود به دلیل وجود هیزم فراوان ذوب سنگ آهن برای استفاده آهنگرها انجام می شد. ذوب فلزات دیگر نظیر مس، روی و سرب و غیره هم دور از انتظار نیست که نیازمند پژوهش و بررسی میدانی بیشتری می باشد.

نوشته شده توسط محمد ولی تکاسی  | لینک ثابت |