https://s18.picofile.com/file/8437745092/IMG_2792%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A8_%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87_%DB%8C%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%82.JPG

کوکب چشمه - جواهرده رامسر

چشمه های جواهرده
الف)چشمه ­های داخل جواهرده شامل: چشمه مرحوم آقا عبدالصمد(آقا نجفی)،چشمه ­آقا پیر سیدعلی،چشمه میرعبدالباقی،چشمه رمک محله(بانی ملّا احمد کاکویی) در حوالی رمک محله و مسجد آدینه، چشمه شیخ محمد حسین جلالی جیلانی، چشمه آقا شیخ محمد حسین تنکابنی، چشمه حسین زاده(از ارتفاعات بَرتُل)، چشمه حاج قاسم لاریجانی(فتوک محله جواهرده)، چشمه سلیمان در پای کوه تاک سَر و چشمه مدرسه علمیه آقا سید محمد هادی بن میر محمد رضا (در محل فعلی درمانگاه جواهرده).
ب)چشمه های خارج جواهرده شامل:  آب علی(بانی مهندس زین آبادی سرپرست اداره راه ­سازی مسیر رامسر به جواهرده دهه 1340)، چشمه شیخان آب وَر(شوقون آو بُن) در کَمرکش کوه طاق طاق تَلِه، چشمه کَمربُن در کمرکش کوه سه برادر و بالاتر از شُرَک(دارای یخچال طبیعی بنام سَه بُن)، چشمه­ های متعدد بَرتُل در دامنه کوه سرخ تَله و غیره که آب چند تا از این چشمه ­ها در مخزن بتنی ذخیره شده و وارد سیستم لوله­ کشی آب شُرب جواهرده شده است.
جهت استفاده از نیروی آب­ های جاری چشمه­ ها و رودخانه­ ها چندین آسیاب نیز توسط مردم    راه ­اندازی شدند که اهّم آنها در جواهرده شامل : آسیاب کریمی در زیر آبشار سفید آبکش(ایسبی آو کَش) در اطراف چشمه آب علی(با همّت محمد حلاجیان) و آسیاب محمد قلی، نوروزی، مشهدی محمد مسگران کریمی، قربان حلاج­ ثانی، محمدتقی، سرآب  حدود دویست متری مسجد آدینه، الله قلی[1]و آسیاب پایین مازو و غیره را می­ توان نام برد.
 
 
 
 
 
 
تصویر86-  چشمه آبعلی جواهرده رامسر
عکس جدید
 
چشمه آبعلی جواهرده (قبل و بعد از مرمّت1392)

 
 
 
 
باریک(بِه ریشه=بریشی) چشمه(جولا محله)- سلیمان چشمه و کوکب چشمه
(شهریور1392)
در سال 1385 مصوبه بافت قدیمی و باارزش تاریخی جواهرده توسط اداره بنیاد مسكن مازندران كلید خورد و با جذب اعتبار آن از سال 1388 آغاز گردید. اصلاح و مرمّت بافت معماری خانه­های زگالی و لَت به سر، سنگفرش كردن جاده سمت غرب جواهرده تا میدان بالای جواهرده و درمانگاه در اولویت قرار گرفت. همچنین احداث پارک های جنگلی دست کاشت نظیر صیقل محله و جنگل مشارکتی علاوه بر تلطیف آب و هوای منطقه در جذب گردشگران تأثیر زیادی گذاشته است.

منبع: کتاب در حال ویرایش " رامسر در آسنه گردشگری"
 
[1]-این آسیاب آبی در  ابتدای مسیر فلیک دُم  به سمت دریاچه قو در تقاطع جاده فرعی ورودی با رودخانه وجود داشت.

قطعاً این ترجمه و وجود این لغت خود دلیلی بر کهن بودن لغت « گالش » به معنی گاوبان در مازندران و گیلان و جدایی معنای‌اش از « گالش » روسی در معنای « پاپوش و کفش‌لاستیکی » است که وارد زبان گیلکی شده است. پاپوشی که گروهی وسیع در گستره شمال ایران را منسوب به خود گرداند. 

ایمیل نویسنده: (azabihin@yahoo.com)

https://abrishamonline.ir/wp-content/uploads/2020/06/7e15718975392f2f6cde0d656aa31a21.jpg

 عجب عطری کانه ، عطر بنفشه          بلبل چهچه زنه تلمبار گوشه

بُشو یار بگو، خود رِ نُکوشِه                نوغانه خال بَنم، اَیِم تی کَشِه

بَهاره بَهاره

باهاره، باهاره

بهاره چلچله بِمَه، تو نِمَه بی

هلودار تیته بوکورد تو نِمه بی

دامان اَبر بَته تو نمه بی

پِلَم و گزنه دار هم جار بِمَن، تو نمه بی

مو خَنِم ابر بهاری بِواره

گَهی کوه و گَهی دِریا بواره

عجب سالی یَه امسال،  می یاره گه، چُشم انتظارم امسال

چهل شبه تَب دارِم امسال، خوشته یارگِه در بَر نداِرم امسال

هی ماه بُشا هی ستاره، کیجا ییلاق دَرِه می قشنگ یاره

دل چه بی قَراره اِمشُب، ستاره میشمارم امشب

محله لاکتراشان چِندی دوره

عاشق گوش کَرِه، وی چُمه هم کوره

شاید چَرودار فردا بی یَه دوباره،

وِرِه کاغذ هَدِم حتمأ تِرَرِه بیارِه

می چُم درِ سَر نی یَه،  تا تو از در دَرآیی

اگر از ییلاق تا گیلان  بیِه  قدم بر فرق سر بَنایی

اگر راه خراب بابا ویرانه بیَه

اگر نذر  هم دَره  اَسّانِه بیَه

خدایا مُو هِسِّم دل نگرانِ همه عاشِقشان

اگر تونی هرچی زودتر اُشان به هم برسان .

محمد ولی تکاسی،  بهار 1400

جشن زيبا و سنتي شيردوشان به همت اداره منابع طبيعي رامسر با حضور مسئولان در منطقه اشكورات رامسر برگزار شد.
 نامگذاري شيردوشان (دودوشان در زبان محلي) به دليل اين است كه در اين روز تمام دامداران دام‌هايشان را حداقل دو بار مي‌دوشند تا تمامي شير حاصل از دام‌ها به‌دست بيايد و بعد از به دست آوردن شير نسبت به توزيع آن اقدام مي‌كنند.
در اين مراسم برابر وزن شيري كه به سرگالش (گاودار به زبان محلي) مي‌دهند به همان اندازه و توافق به عمل آمده بين در پايان فصل چرا، سرگالش موظف است مقداري كره حيواني، كشك، دوغ و ماست تحويل دامدار اصلي بدهد و دام‌ها را نيز به دامدار اصلي تحويل بدهند.
 اين جشن در سطح استان مازندران فقط در رامسر برگزار مي‌شود، در برنامه كلي سازمان جنگل‌ها، استفاده صحيح از مراتع به اين منظور است كه در يك مقطع زماني مشخص با رعايت نحوه استفاده صحيح از مراتع و ظرفيت مراتع و ميزان استفاده از علوفه محاسبه مي‌شود و تعداد دامي كه مي‌توانند در اين مقطع زماني مشخص از مراتع استفاده كنند.
 اين مراسم هر ساله در اوايل خردادماه برگزار مي‌شود زيرا در اين زمان 30 تا 40 درصد گونه‌هاي علفي موجود در مراتع به گل مي‌نشيند و اگر قبل از موقع، دام وارد مرتع شود، شيره گياهي خام موجود در علوفه باعث بيماري دام‌ها مي‌شود.
در پايان اين مراسم بسيار زيبا هنرمندان محلي به اجراي موسيقي محلي سنتي و كشتي محلي می پردازند و چوپانان نيز فضاي جشن را با نواختن ني مجلس جشن را می چرخانند.

لازم به ذکر است که این جشن در سایر استان ها خصوصأ در غرب کشور و بین کردها و لُرها نیز برپا می شود .و علت برگزاری آن این بود که چون میزان محصول شیر گله گاو یا گوسفند و بز هر خانوار کم است لذا این ها را در یک روز بخصوص در یک محل جمع نموده و به فردی امین و درستکار می دادند تا از آن شیر تولید محصولاتی همچون پنیر محلی-کشک-روغن و غیره بنماید و به آنها برگرداند. درضمن از سبزی ها و ساقه نوعی گون نیز برای خوش عطر شدن محصول تولیدی استفاده می شد.

منبع:

1-:کانون دوستی رامسر

2-سنت پر برکت شیردوشان در رامسر برگزار شد18/03/1400